YÖK, Bulgaristan’da eğitim gören Türkiyeli öğrencilerin denkliklerini durdurdu
Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), Bulgaristan’da eğitim gören Türk öğrencilerin ders geçmede başvurdukları sahteciliğin tahmininde ötesinde olduğu gereçkesi ile denklik işlemlerini askıya aldı. YÖK’ün 5 Temmuz’da yaptığı toplantıda, Bulgaristan’daki yükseköğretim kurumlarından alınan diplomaların denklik işlemleri ile Türkiye ve KKTC’deki üniversitelere yapılacak yatay geçişlerin Bulgaristan makamlarıyla bu konuda sürdürülmekte olan müzakereler tamamlanıncaya kadar askıya alınmasını kararlaştırdı. Bulgaristan’da eğitim gören öğrencilerden bazılarının yasal olmayan yollardan derslerden geçer not aldığı ve okula devam etmeden mezun olma imkanı elde ettikleri için denklik işlemlerinin askıya alındığı duyurulan YÖK’ün açıklamasında şöyle denildi: “Bulgaristan’a eğitim için giden bazı Türk öğrencilerin Bulgaristan’da diploma ders notu, şerh ve damga sahteciliği yapmakta olduklarının anlaşıldığı, söz konusu öğrencilerin sahte transkriptlerle Türkiye’deki üniversitelere yatay geçiş yaptıkları, bazı öğrencilerin yasal olmayan yollardan derslerden geçer not aldığı, okula devam etmeden mezun olma imkanı elde ettikleri, sahtekarlığın boyutlarının tahmin edilenin de ötesinde olduğu ve örgütlü bir biçimde yapıldığının gerek öğrencilerle yapılan görüşmelerden gerek tercüme-danışmanlık büroları gibi öğrencilerle yakın temas içinde bulunanlardan alınan bilgilerden anlaşıldığı Dışişleri Bakanlığınca bildirilmiştir.
YÖK’ün açıklamasında, Bulgaristan’daki yükseköğretim kurumlarından mezun olan öğrencilerin denklik başvurusunda ya da buradaki üniversitelerin tanınıp tanınmadığına ilişkin belge talebinde bulunmamaları istendi. Bu tarihten önce denklik işlemleri tamamlanan kişilere ait evrakı ise yeni bir duyuru yapılıncaya kadar başvuru sahibine iade edilmeksizin YÖK’te muhafaza edilecek.
Eğitim Bakanı: Türk öğrencilere sahte diploma verildiğine sahit olmadım
Eğitim Bakanı Sergey Stanişev, son bir yılda Türk öğrencilere sahte diploma verildiğine şahit olmadığını söyledi. Sahte diploma verildiği gerekçesi ile YÖK’ün denklik işlemlerini durdurmasını değerlendiren Bakan İgnatov, “Geçtiğimiz yıl 80 öğrenci mezun oldu. Bunların 57’si için orjinallik soruşturması geldi. Bunların hepsinin gerçek olduğu tespit edildi.” dedi. Şu anda Eğitim Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’nın Türk öğrencilere verilen diplomaların denetlediğini ifade eden Bakan İgnatov, şu aşamada ülkedeki üniversitelerin imajının zedelemesinin söz konusu olmadığını vurguladı. Aynı meselenin dönem dönem Yunanistan ile de yaşandığını kaydeden Bakan, “Bu sadece Bulgaristan için değil. Oxford’dan mezun bir öğrenci seviye tespit sınavına tabi tutularak bilgisini kanıtlıyor. Dışişleri Bakanı’nın konudan haberi var ve incelenmesi talimatını verdi.” dedi.
Öğrenciler karara tepkili
Bulgaristan’da eğitim gören Türk öğrencilerinin sayısının 10 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’den Bulgaristan’a gelen öğrenciler özellikle tıp, teknik üniversite ve uluslar arsı ilişkiler gibi alanlarda eğitim görüyor. Kararın açıklanmasının ardından Türk öğrenciler karara tepki gösterdi. Öğrenciler bu durumda derslerini hakkıyla alanlara haksızlık yapılmış olduğunu savundu.
Emek verenle vermeyen ayırt edilmeli
Bulgaristan Türk Öğrenciler Derneği Başkan Yardımcısı Kadriye Alimanova, YÖK’ün kararının son derece haksız bir karar olduğunu, emek veren ve sınıfını hakkıyla geçen çok öğrenci bulunduğunu söyledi. YÖK’ün yaklaşık bir yıl önce aldığı karar doğrultusunda mezun olan öğrencilerin seviye tespit sınavına girmelerinin şart koşulduğunu, şu anda bunun da ortadan kaldırıldığını belirten Alimanova, son kararla tamamen belirsizliğin hakim olduğunu ve öğrencilerin çok mağdur durumda kaldığını vurguladı. Sahteciliğin hangi okulda ve kimler tarafından yapıldığının tam olarak bilinemediğini ifade eden Dernek Başkan Yardımcısı, ancak bunların ayrıntılı olarak araştırılmasının ve emek veren öğrencilerin vermeyenler ile ayırt edilmesinin gerektiğini dile getirdi. Alimanova şunları söyledi: “Şu anda son sınıfta olan öğrenciler beklemekteler. Buraya gelmek isteyen veya birinci sınıfta olanlar başka okullara veya başka ülkelere geçiş yapmayı planlıyor. Belirsizliğin sona ermesini istiyorlar. Öğrenciler Bulgaristan’a gelmeden önce YÖK’ten üniversitelerin diplomalarının tanındığına dair olumlu cevap alıp da geliyorlar. Ancak şu anda çelişkili bir durum hakim. Öğrenciler Türkiye’ye veya KKTC’ye yatay geçiş yapmak istiyorlar. Dernek olarak gerekli görüşmeleri yapmaya çalışıyoruz. YÖK’ün denklik şartları ile ilgili kararları tercüme ettirip üniversitelere gönderiyoruz. İkili çalışmalar son derece önemli.”
Öğrencilerin aldıkları eğitimin kalitesinin tamamen kişisel olduğunu aktaran Alimanova, okumak isteyenlerin bunu başardığını, İngilizcesi iyi olanların İngilizce eğitim aldığını ifade ederek bunun tamamen kişisel bir mesele olduğunu vurguladı. Ülkede 10 binden fazla Türk öğrenci olduğunu ifade eden Alimanova, çoğunun Sofya, Plovdiv ve Pleven’de, tıp, uluslar arası ilişkiler ve teknik üniversitelerde eğitim gördüğünü aktardı.
Sahtecilik diplomalarda değil notlarda
Konu hakkında görüşlerini aldığımız Boran Tercüme şirketi sahibi Hüseyin Boran, YÖK’ün aldığı kararla ilgili olarak, duyumlara göre sahteciliğe çoğunlukla tıp bölümünde okuyup da Türkiye’ye yatay geçiş yapmak isteyenlerin başvurduğunu söyledi. Diplomanın çok resmi bir belge olduğunu, sahteciliğin kolaylıkla anlaşılabileceğini belirten Boran, ancak yatay geçişler için öğrencinin notlarının yetmemesi durumunda, notları yükseltmek için sahteciliği tercih edebildiklerini belirtti. Milli Eğitim Bakanlığı’nın evraklardaki sahteciliğe karşı çok titiz davrandığını ifade eden Hüseyin Boran, belgedeki en ufak bir harf hatasından dolayı evrakı geri çevirdiğini dile getirdi. Boran, Türkiye’deki özel üniversitelerin Bulgaristan’daki üniversitelere yakın fiyat verdikleri için öğrencilerin yoğun bir şekilde Türkiye’ye yatay geçiş yapmaya çalıştıklarını ifade etti. Buna karşın Türkiye’den de sahte lise diplomalar geldiğine dikkat çeken Boran, özellikle tıp üniversitelerinin lise diplomalarında öğrencilerin biyoloji ve kimya notlarının yüksek olmasını istediğini, notları tutmayan öğrencilerin sahteciliğe başvurduğunu aktardı. Bulgaristan’daki üniversitelerin de Türkiye’den alınan lise diplomalarının gerçek olup olmadıklarını detaylı olarak araştırmadıklarını aktaran Boran, ülkedeki üniversitelerde öğrenci açığı bulunduğu için bu sistemin bu şekilde devam etmesi ihtimalinin var olduğu görüşünü paylaştı.
Sofya Tıp Fakültesi 5. sınıf öğrencisi Şüheda Algün: Yüksek Öğretim Kurumu haksızlık yaptı diyemem. Bu işe el atılması gerekiyordu. Fakat ben ve benim gibi dürüst bir şekilde çalışan, böyle işlere bulaşmayıp mağdur olan çok arkadaş var. Biz ve bizim gibi öğrencilerin mağdur edilmesini istemiyorum. Gerekiyorsa bütün her şeyimizi incelesinler, ama kısa zamanda bunu bir çözüme kavuştursunlar. Ben ve arkadaşlarım yatay geçiş için üniversitelere başvuruyoruz ve başarılı öğrenciler olmamıza rağmen kabul edilemiyoruz. Bu çok üzücü bir durum. Keza bazı büyüklerimiz denkliklerini alamıyor. Lütfen yaş ile kuru ayırt edilsin, alnının akıyla sınavlarını alan öğrenciler mağdur edilmemesi için bir sistem, bir çözüm geliştirilsin.
Sofya Teknik Üniversitesi – Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencisi: Bizler buraya egitim almaya geldik. Bir kaç kişi sahte evrakla yatay geçiş yaptı diye binlerce öğrenci mağdur edilemez, hayatlarıyla oynanamaz. Bu tamamen haksızlık ve kanunsuzluktur. Zaten bizler okulu bitirdiğimizde son iki senedir Seviye Tespit Sınavı’na giriyoruz. 3-4 yıl öncesine kadar ise direkt denklik veriliyordu. Şimdi bu olaylardan sonra sınavı da kaldırdılar. Şunu söylemek isterim; madem öğrenci okula gitmeden sahte diploma almış ki, ispatı var mı onuda bilmiyoruz, zaten devlet STS yapıyor. Sahtecilik yapan mezun olduğunda bu sınavı geçemez. Neden herkesi mağdur ediyorlar? Öğrenciler daha önce neden Seviye Tespit Sınavı (STS) yapılıyor diye şikayetçiyken, şimdi öğrenciler STS sınavı olsa da denklik alabilme şansımız bir nebze olsa olacak diye dua eder duruma geldi. Biz kayıt olduğumuzda YÖK denklik var dedi. Bu yeni kural Türkiye’de üniversiteye giriş tercihlerinin yapıldığı günlerde yayınlandı. Acaba Türkiye’deki özel üniversiteler yurtdışına öğrenci kaçırmasın diye mi? Akıllarımızda bir çok soru var.
Bulgaristan Plovdiv Gıda Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 3. sınıf öğrencisi Oğuz Uslu: Yüksek Öğretim Kurulu, böyle bir kararla neyi amaçlıyor belli değil. Fakat “Top benim, oynatmıyorum” mantığı ile hiç bir kurum çalışamaz ve çalışmamalı. 4 yıldır Bulgaristan’ın Plovdiv şehrindeki İngilizce Bilgisayar Mühendisliği’nde eğitim almaktayım. Aynı zamanda Bulgarca diline de hakim olmamız gerekiyor ki, yaşamımızı devam ettirebilelim. Binlerce lira masrafın ardından 3. sınıfı başarıyla bitirdim ve 4. sınıfa, yani mezun olacağım son seneye geçiş yaptım. Fakat bunca sıkıntı ve emeğin karşılığını tam alıyoruz derken YÖK’ün bu kararı ile tamamen şaşkınlık ve üzüntüyü beraberinde yaşıyoruz. Tüm kalbim ile inanıyorum ki, YÖK aldığı bu kararın hatasını en kısa zamanda anlayacak ve bu durumu düzeltecektir. Bulgaristan’da gerçekten eğitim alan ve emek harcayan binlerce gerçek öğrencinin bekledikleri karar budur.
Erkan Tunca, Sofya Zaman
