Bulgaristan Cumhurbaşkanı Plevneliev’e İzmit Saat Kulesi ve Pişmaniye

Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu (BGF) İstanbul’da Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev ile görüştü.

Sivil Toplum Kuruluşlarını Bulgaristan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda ağırlayan Plevneliev yaptığı konuşmada Bulgaristan’ın yaşadığı değişim sürecini anlattı; Türkiye ile iyi ilişkilerin önemine vurgu yaptı. Heyet arasında Bulgaristan Milli Eğitim Bakanı Sergey İgnatov da yer aldı.

STK’ların ve BGF’nin Talepleri

Bulgaristan Göçmenlerinin kurduğu STK’ların talepleri alınırken BGF adına Genel Merkezi Bursa’da olup, Bursa Bal-Göç, İzmir Bal-Göç, Kartal Balkanlılar, Yalova Bal-Göç ve Kocaeli Bal-Türk derneklerinin oluşturduğu Federasyon Genel Başkan Vekili Dr. Bayram ÇOLAKOĞLU söz aldı. Çolakoğlu Bulgaristan Türklerinin ve Türkiye’de yaşayan göçmenlerin sorunlarının ve çözüm önerilerinin yer aldığı bir raporu Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev’e sundu.

BGF Yönetim Kurulunda Bal-Türk Genel Başkanı Dr. Bayram Çolakoğlu’nun yanı sıra Bal-Türk’ten Adnan Metin, Halit Meriç; Yalova’dan Lütfü Özgür ve ; Kartal’dan Olcay Özgön, Nedret Pelitçi ve Nizamettin Yumurtacı, Bursa’dan Süleyman Şensoy ve Sadık Yılmaz ile   Bal-Türk Gebze Şube Başkanı İsmail Yılmaz ve Çayırova Şube Başkanı Ergün Çavuş da yer aldı.

Plevneliev’e Pişmaniye ve İzmit Saat Kulesi

Plevneliev’e iki anlamlı hediye takdim etmek istediğini ifade eden, Çolakoğlu şöyle dedi: “Bu hediyemiz İzmit Saat Kulesi, istiyoruz ki ilişkilerimiz saat gibi işlesin; ikinci hediyemiz de İzmit’in pişmaniyesi. İlişkilerimiz saat gibi işlerse her iki taraf da pişman olmaz.” Bu sözler üzerine STK temsilcileri büyük bir takdirde bulundu ve alkış tuttu. Takdimden Plevneliev’in de memnun olduğu gözlendi.

Eğitim Bakanı İgnatov zorunlu Türkçe derslere sıcak bakmıyor

Plevneliev kendilerine iletilen sorunlar üzerinde çalışacakları sözünü verirken, Eğitim Bakanı İgnatov’un yapılan ikili görüşmelerde anadil Türkçe eğitimi konusunda haftalık dört saat Tükçe zorunlu ders teklifine sıcak bakmadığı görüldü.

 

Plevneliev’e Sunulan Raporda hangi sorunlar yer alıyor?

Çolakoğlu’nun BGF adına sunduğu raporda şu sorun başlıkları yer alıyor: Bulgaristan’dan göç etmiş kişilerin sosyal güvenlik hakkındaki sorunları, Bulgaristan’da ana dil Türkçenin müfredata girmesi talebi, Bulgaristan’daki vakıf mallarının iadesi konusu, Çift Vatandaşlık ve Vize sorunları, Müftülük Seçimleri ile ortaya çıkan sorunların kalıcı çözümü, Bulgaristan doğumlu Türk vatandaşlarına istedikleri takdirde eski vatandaşlıklarının da verilmesi.

Soldan Sağa BGF Genel Başkan Vekili Dr. Bayram Çolakoğlu, Bulgaristan Milli Eğitim Bakanı Sergey İgnatov, BGF Genel Başkan Yardımcısı Lütfi Özgür, Bal-Türk Çayırova Şube Başkanı Ergün Çavuş

Soldan Sağa: BGF Genel Başkan Yardımcısı Lütfi Özgür, Genel Başkan Vekili Dr. Bayram Çolakoğlu, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, BGF Yönetim Kurulu üyesi Halit Meriç ve Adnan Metin, Bal-Türk Gebze Şube Başkanı İsmail Yılmaz

Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev’e verilen raporun Türkçe özeti aşağıdaki gibidir:

BALKAN TÜRKLERİ GÖÇMEN VE MÜLTECİ DERNEKLERİ FEDERASYONU (BGF)
BULGARİSTAN CUMHURBAŞKANI’NA SUNULAN RAPOR
Sayın Cumhurbaşkanı,
Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu (BGF) ve kendi adıma sizleri hürmet ve saygı ile selamlıyorum.
Sizlere “Hoşgeldiniz ” demek benim için bir onurdur.
Türkiye’deki ziyaretinizden istifa ederek Bulgaristan’da yaşayan soydaşlarımız, 1.5 milyon Müslüman Bulgaristan ve Avrupa Birliği vatandaşının sorunlarını sizlere aktarmak istiyorum.
Bizlerin hedef ve isteği Bulgaristan sınırları içinde yaşayan azınlıkların, özellikle Müslüman-Türk azınlığının, Bulgaristan’daki etnik ve kültürel hassasiyet içinde birlik ve beraberlik içinde yaşamaya devam etmeleridir. Bu görüşme vasıtasıyla Bulgaristan’daki Müslüman Türk topluluğunun çözüm bekleyen başlıca sorunlarını genel hatlarıyla temel başlıklar altında özetleyen mektubu dikkatinize sunmak istiyoruz.

1. Müftülük seçimi ve yeni yönetimin seçimindeki usul

Ülkedeki iki en büyük inanç grubunu temsil eden Bulgaristan Ortodoks Kilisesi ve Bulgaristan Müftülüğü ’nün kanunlardaki eşit olmayan hakları sık sık aramızda ve ilişkilerimizde sorunlara yol açmaktadır. Ülkedeki en büyük ikinci dini topluluk olan Müslümanlar, müftülük seçimlerinde atanacak müftülük yönetiminin belirlenmesinde düzenli olarak kayıt sıkıntısı yaşamaktadır. Dini haklar ile alakalı yetersiz kalan kanun ve kayıt yöntemindeki sıkıntılar, sık sık eski müftüler ile hukukçuları karşı karşıya getirmekte, bitmeyen tartışmalara ve problemlere yol açmaktadır. Son bir yıl içinde sükunete rağmen, yasal düzensizlikler ve usulsüzlükler göz önündedir.

2. Devlet ve Özel Okullarda Ana Dilin Öğretilmesi

İlk ve ortaokullardaki ana dilin öğretilmesinde hala sorunlar bulunmakta ve bunun yasal boşluğu henüz doldurulamamıştır.
Belirli sayıda öğrencinin olması, günün uygun olmayan saatlerinde eğitim, Türkçe öğretmen bulmadaki sıkıntılar, öğretmenlerin ücretlerinin finansmanı ve diğer hususlar ana dilin öğrenilmesinde öğrenci ve velilere sıkıntılar doğurmaktadır.
Avrupa üyesi olan Bulgaristan’ı demokratik süreçte hızla ilerleyen ve totaliter rejimden daha aydınlık bir durumda görmek istiyoruz. Totaliter rejim döneminde 1970’li yıllarda Bulgaristan’da haftalık 4 saat Türkçe eğitimi vardı. Bugünkü AB üyesi Bulgaristan eskiye nazaran daha iyi bir durumda olmalıdır.
Biz ana dilimizi öğrenirken en azından bu saat dilimi kadar eğitim almak istiyoruz. Ana dilini iyi bilen bireyler diğer dilleri de daha etkin ve güzel konuştuklarını unutmamamız gerekiyor. Türkiye’de yaşayan Bulgaristan göçmenleri ana dillerini iyi bilmedikleri gibi Bulgarca’yı da iyi bilmemektedir. Bizler ana dilini etkin kullanan ve Bulgarcayı da iyi bilen nesillerin yetişmesini istiyoruz. Anadilde Eğitim, Bulgaristan’ın mevcut Anayasa ve Ulusal Azınlıkların Korunması için Çerçeve Sözleşmesi temelindedir. Bunun yanında Türkiye’de doğan çifte vatandaşlarımızın çocukları Bulgarcayı bilmemektedir. Bu konuda Bulgaristan devletinden kursların desteklenmesi ve verilecek sertifikalar ile bu konuya katkı yapmasını talep ediyoruz.

3. Bulgaristan Müslüman Topluluğuna İade Edilmeyen Vakıf malları

İade edilmeyen vakıf malları, toprak, mülk, binalar Bulgaristan’daki Müslümanların istifade etmesi için vaat edilmiştir. Fakat bunlar totaliter rejim döneminde kamulaştırılmıştır. Bulgaristan’daki Müslümanların vakıf mallarının iadesi tamamen yargının iradesine kalmış bulunmaktadır. İsteğimiz bu sürecin kolaylaşması ve kanunlar etrafında güvenceye alınmasındır. Özellikle bar, restoran vb. gibi amaçlar için kullanılan bu dini mekânların bu kullanımdan dolayı büyük bir rahatsızlık içinde olduğumuzu iletmek istiyoruz. Hiçbir dini mekânın bu şekilde kullanılmasını doğru değildir.

4. Müslüman karşıtı Rasist söylemler ve nefret ifadeleri
1990 Bulgaristan’ın demokratik sürece girmesine rağmen Müslüman-Türk karşıtı söylemler, ırkçı söylemler devam etmektedir. Milliyetçi partiler aşırı söylemlerle, düzenledikleri mitinglerle azınlıklar üzerindeki baskının artmasına ve körüklenmesine destek vermektedir. Bazı politikacılar ve siyasi çevreler azınlıklar hakkında kötü düşüncelerin oluşmasına, korkunun meydana getirilmesinde önemli etkileri vardır. Aramızdaki birçok ekonomik, kültürel, politik sorunları ile uğraşmamız gerekirken, aslında en sorunsuz konu olan Bulgaristan’daki Müslümanları ile meşgul olmaktayız. Mitinglerde sık sık on dakikalık Türkçe haberlerin kaldırılması ve ana dil konusu bahis edilmektedir.

5. Camilerin ve dini yapıların yapılmasındaki sıkıntılar

Önemli sorunlardan biri de Bulgaristan’daki Müslümanların cami, dini ve kültürel yapıların inşasında karşılaştıkları sıkıntılardır. Devletin çeşitli kademesindeki idarecilerin bu konuya gereken hassasiyeti göstermediklerini ve hukuksal boyutunu göz ardı ettiklerini düşünüyoruz. Bu konuda özellikle Sofya kültür merkezi, Burgaz, Sofya’daki ikinci camii, Samokov örnek olarak gösterilebilir.

6. İş Adamlarına Vizede Kolaylık

Şirket veya işyeri sahibi olduklarını ispatlayan iş adamlarına vize konusunda çeşitli kolaylıkların sağlanması gerekmektedir. Sağlanacak bu kolaylıklar hiç kuşkusuz iş adamlarının daha rahat yatırım olanakları bulmasını sağlayarak istihdamın artmasına katkı sağlayacaktır.

7. Vatandaşlık Hakkı ve Vizede Kolaylık

2012 yılında Yeşil pasaportlara vizenin kalkmasını önemli bir gelişme olarak kabul etmekteyiz. Bulgaristan’da doğmuş Türk vatandaşlarının neredeyse tamamının Bulgaristan’da akrabaları vardır. Bu şekilde olup Bulgaristan’da doğmuş insanların en azından yılda bir defaya mahsus Bulgaristan’ı vizesiz ziyaret etmeleri sağlanmalıdır. Bizler bunun ekonomiye de önemli katkılar sağlayacağını inanıyoruz.

8. 1989 yılından önce Bulgaristan’dan göç etmişlerin Bulgar vatandaşlığının verilmesi
1989 yılından önce Bulgaristan’dan göç etmişlerin Bulgar vatandaşlığının verilmesi. 1989 yılından önce göç etmiş soydaşların beklenti ve hayallerinden biri de eski vatandaşlıları olan Bulgar vatandaşlığını tekrar almalarıdır.
Özellikle kendi istekleriyle gelmemiş ve reşit olmayan bireylere bu jestin yapılması gerekmektedir. (Bulgar vatandaşlığı kanununda buna uygun bir madde yer almakta olup , Bulgar vatandaşlığı için ilgili kişilerin belirli süreler zarfında 3 yıl ikamet etmelerini istemektedir.) Bu durumda olan insanların bu konuya büyük bir ilgi göstereceklerini ve bunun ekonomik yansımalarının da gayet iyi olacağını düşünüyoruz.
Bundan Bulgaristan’daki Türklerin de büyük memnuniyet duyacaklarını biliyoruz.

9. Sosyal Hakların Tanınması

1968 yılında ikili devlet anlaşmalarıyla göç etmiş olanların Bulgaristan ve Türkiye’de prim ödemeleri mevcuttur. Bu konuda Türkiye ve Bulgaristan arasında Sosyal Güvenlik alanında önemli boşluklar bulunmakta olup bu yıllarda göç etmiş olanlar bu haklarını alamamaktadır. Aynı şekilde olan Almanya ve Türkiye vatandaşları bu haklarından istifade edebilmektedir. Bu yönteme göre ilk staj kaydının hangi ülkede olduğu önemli olmayıp sürekli olarak ikamet edilen ve bulunulan ülke ön plana çıkmaktadır. Buna benzer bir anlaşma Türkiye ile Bulgaristan arasında imzalanabilir ve bu konunun mağdurları haklarını almış olurlar. 1968 yılında buna benzer anlaşmaların Bulgaristan ve Türkiye arasında imzalanmış olmasına karşın fiilen uygulamaya geçmiş değildir.
Doç. Dr. Yüksel Özkan
Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu (BGF)
Başkanı