Kriz ve artan işsizlik, Avrupa vatandaşlarını daha hareketli yaptı. Bulgaristan’daki yaklaşık yüzde 12 oranında işsizlik, birçok Bulgaristan vatandaşına diğer Avrupa ülkelerinde iş imkanları aratıyor. Bulgaristan’ın 2007 yılında AB’ye girmesinden sonra Avrupa topluluğundaki bazı ülkeler, diğerlerine nazaran iş gücü piyasalarını Bulgaristan vatandaşları için açtı. Katılım öncesi sözleşmesinde 7 yıllık geçiş dönemi öngörülüyordu. Hollanda gibi bazı ülkeler, bu tam sürenin dolmasını bekliyor.
Bu yılın başından bu yana Almanya belli Bulgar işçi ve uzmanlar için iş gücü piyasasını liberalleşti.
Bulgaristan’ın Almanya ve Avusturya Büyükelçilikleri’ne bağlı Emek ve Sosyal Konular Dairesi’nin Yöneticisi Tinka Troeva, Bulgaristan Radyosu’na açıklamasında şunları söyledi: “1 Ocak 2012 tarihi itibariyle Almanya hükümetinin kararıyla ve ilgili yasaların değişikliğiyle AB sınırları içerisinde serbest dolaşıma hakkı olan yüksek öğrenimli ve kalifiyeli uzmanlar ve aileleri için liberalleştirilmiş bir rejim yürürlüğe koyuldu. Bu, Almanya’daki şirket ve fabrikalarda mesleki öğretime başlayanlar ve tarım, ormancılık, otelcilik, restorancılık, meyve ve sebze işleyişi alanlarında sezon işi yapanlar için de geçerlidir. Bu istihdam türü, haftada en az 30 saat ve yılda en fazla 6 aydır. Bu üç meslek grubu için 1 Ocak 2012 yılı itibariyle iş izni istenmiyor. İşçiler bu üç meslek grubuna serbest ulaşımı var.”
Tinka Troeva, pazar testinin kaldırılmasının da ek bir kolaylık olduğunu belirtti. Buna göre Almanya kurumları, önerilen iş yeri için kalifiyeli bir Almanya vatandaşının veya başka bir AB üye ülkesinin vatandaşının olup olmadığını artık yoklamayacaktır.
Almanya’da çalışan Bulgaristan vatandaşlarının sayısı ne kadardır acaba? Tinka Troeva’nın bildirdiği gibi Almanya sosyal yasalarına uygun olarak sigortalar ödeyen işvereniyle sözleşmesi olan insanların yaklaşık 20 bindir. Daha 1000 kişi, iş gücü piyasasının 2014 yılında tamamen açılmasına kadar geçerli olan Almanya ve Bulgaristan arasındaki istihdam sözleşmelerinin şartlarına göre çalışıyor. Yaklaşık 40 bin Bulgaristan işçisi, Almanya’nın genelinde farklı alanlarda istihdam edilmiştir. Bundan başka tek başına istihdam edilen yaklaşık 8 bin kişi de var. Tinka Troeva’ya göre Almanya iş gücü piyasasında bu şekilde iş yapanların sayısında artış gözlemleniyor. Bunlar, çoğunlukla düşük kalifiyeli insanlardır. Onların, Almanya’nın iş gücü piyasasına ulaşımı olmasının tek yolu, tek başına istihdam edilen sıfatıyla kaydedilmesidir. Almanya’da ikamet cüzdanı olan, ancak sadece Bulgaristan vatandaşlığı olan yaklaşık 100 bin Bulgaristan vatandaşı yaşıyor. Alman istatistik verilerine çifte vatandaşlığı olan Bulgarlar dahil edilmemiştir. Almanya, çifte vatandaşlığa 2007 yılının sonunda izin verdi.
Tinka Troeva, Bulgaristan vatandaşlarının Avusturya’da çalışma imkanlarını yorumlarken şunları söyledi: “Avusturya’da menajer gibi özel yönetim kadrolarının, bilimadamlarının ve araştırmacıların çalışması için izin istenmiyor. Uzun vadeli bakım ve özel hanelerin bakımı alanlarında işçilerin istihdam edilmesi için de izin istenmiyor, sadece bu işçiler Avusturya İstihdam Ajansı’nda bildirilmelidir. Bundan başka eğitim süresi çerçevesinde tatil istihdamı ve profesyonel pratik yapan öğrenciler için de izin istenmiyor. Ancak başka bir istihdam türü için Avusturya’da izin isteniyor.”
Almanya ve Avusturya’da bir yıla kadar olabilen geçici iş izni ile bir yıllık kesintisiz iş yükümlülüğü ardından alınan daimi iş izni arasında fark yapılıyor. Tek başına çalışan insanlar için daimi iş izninin alınabildiği süre 5 yıldır. Almanya’da ise bunun için 3 yıl gerek. Tinka Troeva’nin verilerine göre bu yılın Ağustos ayına kadar Bulgaristan vatandaşlarının Avusturya’da iş izni 3 bin 882’dir. Bundan önce çıkarılan izinler ile bunların toplam sayısı 4 bin 200. Avusturya’da ise yaklaşık 13 bin Bulgaristan vatandaşı yaşıyor.
Türkçesi: Rayna İvanova
http://bnr.bg
