Bosna-Hersek (BiH), helal sertifikalı ürün imalatında bölge lideri haline geldi ve bu sektörü ülke ekonomisinin önemli bir kısmı olarak geliştirmeye devam etti.
BiH 2006 yılında, İslami kurallara göre hazırlanmış gıdaların üretimini denetlemek amacıyla Helal Kalite Belgelendirme Dairesi’ni kurdu. BiH’de faaliyet gösteren 47 adet sertifikalı şirket bulunuyor ve Daire, başta gıda ve ilaç ürünlerinde olmak üzere helal belgesine ilginin büyük olduğunu söylüyor.
Helal Kalite Belgelendirme Dairesi’nin Eğitim Bölümü Başkanı Valdet Peştaliç SETimes‘a verdiği demeçte, helal ürün kullanan tüketici sayısının Müslüman sayısından çok daha fazla olduğunu söyledi.
Peştaliç, “Güneydoğu Avrupa helal pazarındaki 20 milyon tüketici; helal ürün tüketicilerinin üçte birini Müslümanların, üçte ikisini ise gayri Müslümlerin oluşturduğu dikkate alınacak olursa, önemli bir potansiyel oluşturuyor.” dedi. Yetkili, helal belgesinin sağlıklı, güvenli ürünlerle eşanlamlı hale gelmiş durumda olduğunu ve gıdaların diğer dinlerin şartlarına aykırı olmadığını sözlerine ekledi.
BiH şirketleri, dünyanın dört bir yanına ihraç edilen 2 bin çeşitten fazla helal ürün imal ediyor.
“Orta Doğu pazarına dev bir adım attık.” diyen Peştaliç sözlerine şöyle devam etti: “Aynı zamanda, Malezya, Irak, Pakistan, Mısır, eski Sovyet Cumhuriyetleri, Libya ve Güney Afrika pazarları da bize son derece ilginç geliyor.”
Peştaliç, “BiH’deki şirketlerin helal ürünlerden elde ettiği toplam geliri bilmek imkansız olmakla birlikte, Daire’nin verilerine göre, küresel helal gıda pazarı her yıl büyüyor ve AB pazarındaki tahmini değeri 51 milyar avro olmak üzere, 472 milyar avroyu buluyor.” dedi.
Federal Tarım, Su ve Ormancılık Bakanı Jerko İvankoviç Lijanoviç SETimes‘a verdiği demeçte, BH’nin helal pazarından yerel olarak faydalanabileceğini söyledi.
Lijanoviç, “Bu tür üretim bir çok kullanılmayan arazinin ekilmesine ve çok sayıda insanın istihdam edilmesine yardım edebilir.” dedi.
Bölgede helal turizm hâlâ gelişme safhasında. BiH, Hırvatistan, Slovenya’da bu konuda adımlar atıldı ve 15 otel, restoran ve seyahat acentesi sertifikalandırıldı.
Helal konseptine uygun restoran ve otelleri derecelendirmede dünya lideri olan Crescent Rating’in Müdürü Fazal Bahardeen, 2011 yılında İslam dünyasının helal sektörüne 94 milyar avro harcadığını söyledi.
Hırvatistan’da 35 adet sertifikalı şirket, yaklaşık 2 bin helal ürün ve bir belgelendirme merkezi bulunuyor. Sırbistan, Makedonya ve Karadağ’da, Tuzla’daki Bosna Helal Kalite Belgelendirme Dairesi’nin denetiminde faaliyet gösteren bürolar bulunuyor. Bosna’daki daire bölgede 110 şirketi belgelendirmiş.
Hırvatistan Helal Kalite Belgelendirme Dairesi Müdürü Aziz Hasanoviç SETimes‘a verdiği demeçte, “Hırvatistan’daki 57 bin Müslüman büyük bir pazar olmadığı için, Hırvat gıda endüstrisinin bel kemiğini oluşturan bütün şirketlerin fabrikaları Bosna-Hersek’te bulunuyor.” dedi.
Sırbistan, Karadağ ve Makedonya’da helal sertifikasına gösterilen ilgi büyüyor.
Bitola’daki Vigo 48’in Müdürü Zlatko Dimitrevski, “Helal sertifikasını uygulayarak, dünyanın dörtte birini meydana getiren Müslüman ülkelerdeki satışların artması için gereken şartları yarattık. Katarlı şirketler Makedonya’dan büyük miktarda et satın almayı planlıyor.” şeklinde konuştu.
