Türkiye, çok partili siyasî hayata geçilmesinin ardından yapılan 17. milletvekili genel seçimleri için bugün sandık başına gidiyor. 24. Dönem Parlamentosu’nu belirleyecek seçimlerde, 50 milyon 189 bin 930 seçmen oy kullanacak. 199 bin 207 sandık kurulacak. 15 siyasi partinin katıldığı seçimlerde 203’ü bağımsız olmak üzere toplam 7 bin 660 aday yarışıyor. Doğu’daki 32 ilde oy verme işlemi 07.00’de başlayıp 16.00’da sona erecek. Bunların dışındaki şehirlerde ise oy kullanma saatleri 08.00-17.00.
Rakamsal verilerin dışında bu seçim, demokratikleşme adına da önemli gelişmelere sahne olacak. Seçilme hakkı kazanan 25 yaşındakiler ilk kez milletvekili adayı olabilmenin heyecanını yaşıyor. Tahta oy sandıkları yerini şeffaf sandıklara, mühür ise yerini kaşeye bırakacak. Engelli ve 75 yaş üstü vatandaşların sıkıntısı da giderildi. Artık sandık kurulan binaların giriş katlarında oy kullanabilecekler.
12 Haziran seçimleri liderlerin miting yaptıkları il ve ilçe sayılarının çokluğuyla da dikkat çekiyor. Nisan ayından bu yana yoğun bir seçim kampanyası yürüten liderler adeta ülkeyi karış karış gezdi. Son sözü ise bugün millet söyleyecek. Yeni milletvekillerinin 24 Haziran Cuma günü and içmesi bekleniyor. İlk oylama Meclis Başkanlığı için olacak. Ardından yeni hükümetin kurulma süreci başlayacak.
TC kimlik numarası şart: Uzmanlar, seçmene dikkat etmesi gereken hususlar için uyarılarda bulunuyor. Bunların başında kuşkusuz, seçmen kâğıdı veya üzerinde TC kimlik numarası bulunan bir belgenin hazır bulundurulması geliyor.
Oy pusulasının üzerinde çizik bulunmamalı: Seçmenlerin oylarının iptal olmaması için de dikkat etmesi gereken birkaç nokta bulunuyor. 298 sayılı Seçim Kanunu’na göre, seçmen ya da bir başkası tarafından oy pusulasının üzerine atılan bir işaret ve zarfın içinde pusuladan başka bir şey bulunması halinde kullanılan oy geçersiz sayılıyor.
İkinci oy pusulası verilmeyecek: Yüksek Seçim Kurulu (YSK), genelgesine göre, seçmenlerin oy kullanırken hata yapmaları halinde yeni bir oy pusulası verilmeyecek.
‘OYUNUZ, HİLEYE KURBAN GİTMESİN’
Yapılabilecek hileleri bir örnekle açıklayan Denge Hukukçular Derneği Başkanı Ramazan Aslan, bazı sandık görevlilerinin bilerek ya da bilmeyerek tek bir hareketle oy pusulasını geçersiz hale getirebileceğine dikkat çekti. Aslan, şu uyarıları yaptı: “Oy kullanacak olan vatandaş uzaktan gelirken, pusulayı teslim edecek görevli, vatandaşı kılığından kıyafetine, bıyığından sakalına kadar çok ince bir şekilde süzüp, oy pusulasını vatandaşa teslim ettiği sırada arka tarafına “ufacık” bir çizik atar veya parmaklarını önceden mürekkebe daldırarak pusulayı alırken verirken mürekkeple işaret bırakır. O küçük, önemsiz gibi görülen çizik veya mürekkep izi sebebiyle oy geçersiz sayılır. Çünkü her türlü işaretli oy pusulaları geçersizdir. İşte bu yüzden oyunuzu kullanmadan önce oy pusulasının temizliğinden mutlaka emin olun.”
Liderlerin oy kullanacakları sandıklar da belli oldu. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, oyunu Çankaya İlköğretim Okulu’nda kullanacak. Başbakan Erdoğan ise İstanbul’da sandığa gidecek. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu oyunu Ankara’da kullanacak liderlerden. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Saadet Partisi Genel Başkanı Mustafa Kamalak, BBP lideri Yalçın Topçu ile DP Genel Başkanı Namık Kemal Zeybek de oyunu Başkent’te kulanacak. HAS Parti lideri Numan Kurtulmuş ise İstanbul’da oy verecek.
Seçimin ilkleri
Bu seçimde ilk kez 25 yaşındakiler de milletvekili adayı olabildi. Seçimde, tahta oy sandıkları tarihe karışacak. Sandıklar, şeffaf, ısıya ve kırılmaya dayanıklı sert plastikten olacak. Oy verme kabinleri de değiştirildi. Portatif, bir tarafı açılıp kapanabilir ve içini göstermeyen koyu renk dayanıklı sentetik kumaşla kaplı, kolay taşınabilir ve katlanabilir kabinler kullanılacak. Mühür yerine kaşe kullanılacak. ‘Evet’ mührünün yerini bu sene ‘evet’ kaşesi alacak. Bu seçimde ilk defa dağılmayacak bir mürekkep kullanılacak. Engelli ve 75 yaş üstü vatandaşların, sandık kurulan binaların giriş katlarında oylarını kullanabilmeleri için de gerekli önlemler alınacak.
Medya, YSK kararıyla sandık başında olacak
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), ilk kez bu seçimlerde medya mensuplarının sandık başında durmasına resmî olarak izin verdi. 10 Nisan 2010’da yapılan konuyla ilgili kanun değişikliği bugün uygulanacak. Medya mensupları sandık başı işlemlerine engel olmamak kaydıyla oy verme sürecini sonuna kadar takip edecek, sayım sonuçlarını elde edebilecek. Bu gelişmenin, seçimlerin güvenliğine şaibe karıştırma ihtimalini ortadan kaldıracağı vurgulanıyor.
