Kosova, Sırbistan’ın Kosova gümrük damgası taşıyan ithal mallara uyguladığı bir yasağa tepki olarak, Sırbistan’dan gelen ürünlere kısıtlamalar getirdi. SETimes, Kosova Ticaret ve Sanayi Bakanı Mimoza Kusari-Lila ile kararın ardındaki nedenlerle ilgili konuştu.
SETimes: Sırbistan ile ticari ilişkilerde karşılıklılık geniş çevrelerce siyasi bir karar olarak görülüyor. Kararın Kosova’daki yansımaları ne oldu?
Mimoza Kusari-Lila: Bu karar tamamen ekonomiktir ve hükümet de etnik gerginlikler yaratılarak durumun siyasileştirilmemesi için sorumlu yapılarla yakın bir işbirliği içinde çalışmaktadır. Amaç, tarafları diyaloğa geri getirmek ve gümrük damgalarının karşılıklı olarak tanınmasını sağlamaktır. Bu da, Kosova’nın bu eylemle, kendisini diğer ülkelerle eşit haklara sahip bir konuma koyduğu anlamına gelmektedir.
SETimes: Kararın ekonomik etkileri neler oldu?
Kusari-Lila: En önemli etki Kosovalı üreticiler üzerinde, muhtemelen ihraç mallarının artması şeklinde gerçekleşti. Sırp mallarının pazarımızda yer almaması ve fiyatlardaki artış açısından, bunun kısa süreli olacağına inanıyorum. Prensipte, bu malları yerine koymak için [başka] pazarlar bulmaya hazır çoğu Kosovalı ithalatçıdan yeşil ışık aldım.
SETimes: Sırbistan’ın Kosova’nın ambargosunu tek taraflı bir karar ilan ederek Avrupa kurumlarına götürme yönündeki faaliyetleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Kusari-Lila: İlk olarak, bu karar bir ambargo değil, Sırbistan’ın bir süre önce gerçekleştirdiği aynı eylemlere yönellik bir karşılıklılık tedbiridir. Bu duruma son vermenin tek yolu, Sırbistan’ın Kosova gümrük damgalarını tanımasıdır.
SETimes: Sırp mallarının Kosova pazarlarındaki bağıl ağırlığı neydi, Makedonya, Karadağ ve Arnavutluk gibi diğer ihracatçılardan gelen mallarınki neydi?
Kusari-Lila: Resmi rakamlara göre, Kosova yılda 2 milyar avronun üzerinde mal ithal ediyor. Sırbistan’dan ithal edilen malların değeriyse yılda 300 milyon avro. Kosova’nın en büyük ticaret ortakları AB ülkeleri. Komşuların geri kalanına gelince, geçen yılın rakamlarına göre Arnavutluk’tan 69 milyon avro, Makedonya’dan 316 milyon avro, Karadağ’dan ise 11 milyon avroluk ithalat yapıldı.
SETimes: Sırp mallarının Kosova’ya Makedonya üzerinden gireceğine dair konuşmalar geçiyor. Bu malların kaynağını kontrol etme amaçlı tedbirler alacak mısınız?
Kusari-Lila: Konuşulanlara rağmen, bugüne kadar böyle bir şeyle karşılaşmadık. Kosova gümrüğüne, Sırp mallarının komşu ülkeler kanalıyla tekrar ihracını durdurması söylendi.
SETimes: Kosova BH’den gelen mallara da vergi uyguluyor. O ülkeden herhangi bir tepki geldi mi?
Kusari-Lila: Bu karar, bu durumda %10’luk bir gümrük vergisi söz konusu olmasına karşın, Bosna makamları tarafından hoş karşılanmadı. Bize BH makamlarından [resmi] bir tepki gelmemiştir.
SETimes: Karar Kosova’nın CEFTA ile ilişkileri üzerinde herhangi bir etki yaratacak mı?
Kusari-Lila: Karşılıklılık tedbirleriyle ilgili karar, CEFTA Sekreteryasında çok taraflı meseleler değil, ikili meseleler masasına kondu. Bu, iki ülke arasında alınmış bir karardır ve CEFTA ile ilişkileri etkilememelidir. Sırbistan bunun gibi bir şeyi yıllardır yapıyor, bize gelince neden sorun yaratsın ki?
SETimes: Sırbistan’dan ambargo sorununu çözme yönünde herhangi bir girişim geldi mi?
Kusari-Lila: Bugüne kadar doğrudan gelmedi, fakat bildiğiniz gibi, bugüne kadar AB arabuluculuk yaptı ve durum gündemde yer almaya devam ediyor.
SETimes.com
