Bulgaristan, ikinci turu yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri ile yeni cumhurbaşkanını seçti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde iktidar partisi GERB adayı Rosen Plevneliev, oyların yüzde 52,6’sını alırken, ana muhalefet partisi BSP adayı İvaylo Kalfin ise yüzde 47,4’da kaldı. Aradaki 300 bin olan oy farkı ikinci turda 165 bine inmiş olsa da fark kapanmadı. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Rosen Plevneliev, cumhurbaşkanlığı için net sorumluluklar aldıklarını belirtti. Bundan sonra ülkenin aktif ve dinamik bir cumhurbaşkanlığına sahip olacağını vaat eden Plevneliev, kurumun kamuya açık bir tavır sergileyeceğini kaydetti.
“Daha ilk çalışma günümden itibaren, ülkenin gidişatına beraber yön vermemiz için Cumhurbaşkanlığı vatandaşlara açık olacak. Cumhurbaşkanlığının stratejik bir merkez haline gelmesini istiyoruz. Bulgaristan Cumhurbaşkanlığı bundan sonra know-how ve belirlenen öncelikler için enerji sarf edecek. Pragmatik, dinamik, somut sonuç arayan bir politika izlenmesinin yanında, ayrımcılık dışında Bulgaristan halkının beraber, öncelikler üzerinde çalışması için çaba göstereceğiz. Bizim hedefimiz gece gündüz çalışarak Avrupa gelişmemizin hız kazanmasını sağlamak.” diyen Plevneliev, öncelikler arasında adalet, sağlık sistemi, sanal hükümet uygulaması gibi maddeler sıraladı. Ülke dışındaki Bulgaristan vatandaşları için de çalışacaklarını vurgulayan Plevneliev, modern bir idare sistemi ile gençlerin kuruma dahil olmalarını istediğini dile getirdi.
Ülkenin 5. Cumhurbaşkanı seçilen Plevneliev, 1964 yılında Bulgaristan’ın güneybatı şehri olan Gotse Delçev’de doğdu. 1989’da Bilişim Tekniği bölümünden mezun olan yeni Cumhurbaşkanı, Mikro İşlemci Tekniği Enstitüsü’nde çalıştı. Demokrasiye geçiş döneminin ilk yıllarında kendi inşaat şirketini kurarak ünlü binaların onarımını ve batı şirketlerine ait yeni modern yapılar inşa etti. 1998’den sonra Alman bir gayrimenkul şirketinde yöneticilik yaptı. 2009’da aday oluncaya kadar hükümette Bayındırlık ve Bölgesel Kalkınma Bakanı olan Plevneliev, siyasetçiler arasında en yüksek reytinge sahipti. Plevneliev, evli ve 3 çocuk babasıdır.
Kurumlara saygı duyan bir vatandaş olarak Plevneliev ve Popova’yı başarıdan dolayı tebrik eden Kalfin, ikilinin gösterdikleri performansla ulusu birleştirici ve milletin lideri olabileceklerini göstermeleri temennisinde bulundu. Üzerlerindeki vatandaş kontrolünün şeffaf ve etkili olacağına değinen Kalfin, ülkenin yeni tarihinde daha kötü bir seçim yapılmadığını iddia etti. Sol partileri birleşmeye çağıran Kalfin, beraberce çok şeyi değiştirmeye güçlerinin yeteceğini aktardı.
GERB Seçim Kurmayı Başkanı Tsvetan Tsvetanov, artık etnik olarak karışık bölgelerden bahsetmeye gerek olmadığını vurguladı. Bulgaristan’ın daha demokratik ve farklı olduğunu aktaran Tsvetanov, 2007’de Kırcali’de GERP’ten 11 belediye başkanı olduğunu, şimdi bu sayının 41’e ulaştığını kaydetti. Bunu büyük bir başarı olarak gören Tsvetanov, 218 belediyede daha iyi sonuç elde ettiklerini belirtti. Başbakan Boyko Borisov, Rosen Plevneliev ve Margarita Popova’nın artık partiden bağımsız olduklarının altını çizdi. Kendi partisinden seçilen belediye başkanlarının hiç bir önceliği olmayacağını da ekleyen Borisov, 5 yıl sonra bile cumhurbaşkanı adayı olmayacağını belirtti.
Sosyologlara göre, birinci turda Meglene Kuneva’yı destekleyenlerin yüzde 55’i Plevneliev’e oy verirken, etnik olarak karışık bölgelerde halkın yüzde 71’i Kalfin için oy kullandı. Erkeklerin yüzde 57’si, bayanların ise yüzde 56’sı yeni cumhurbaşkanını destekledi. Bulgaristan’da 1992 yılında ilk defa demokratik yolla düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerini Jelyu Jelev kazanmıştı. 1997-2002 döneminde cumhurbaşkanlığı koltuğuna Petır Stoyanov oturdu. Georgi Pırvanov ise 10 yıl cumhurbaşkanı görevini yürüten ilk cumhurbaşkanı oldu.
Büyük belediyeler GERB’in
GERB, yerel seçim sonuçlarına göre 27 belediyenin 14’ünü kazandı. BSP, 6 belediyede başkanlık koltuğunu kazanırken, DPS Kırcali’yi muhafaza etti. Toplam 264 belediyeden 173’ünde ikinci tura gidildi. Plovdiv, Pleven, Pernik, Sliven gibi şehirlerde kıyasıya mücadeleye şahit oldu. Varna’da GERB’den Kiril Yordanov yüzde 60 oy alarak birinci oldu. Ünlü iş adamı Veselin Mareşki’yle yarışan Yordanov, dördüncü kez belediye başkanı seçildi. Pleven’i GERB adayı Dimitır Stoykov aldı. Nihai sonuçlara göre oyların yüzde 50.35’ini alan Stoykov, muhalifi Nayden Zelenegorski’nin koltuğunu devirdi. Ülkedeki en büyük mücadelelerden birine sahne olan Plovdiv’de GERB adayı İvan Totev oyların yüzde 50,84’ünü aldı. Şu ana kadarki Belediye Başkanı Slavço Atanasov ise 49,16 ile ikinci oldu.
– Sliven’de Yordan Leçkov dönemi sona erdi. BSP’nin adayı Kolyu Milev, açık farkla önde götürdüğü yarışta yüzde 57,6 ile birinci oldu.
– Smolyan’ın Borino Belediyesi’nde DPS adayı Oktay Aliev yüzde 57,7 ile galip gelerek, rakibi GERB adayı Cemal Asanov’u yüzde 42,3 ile geride bıraktı.
– Dulovo’da da yeni belediye başkanı seçildi. Belediyenin yeni idarecisi bağımsız aday ve GERB’in desteklediği Yüksel Ahmed oldu.
– Razgrad’a bağlı Tsar Kaloyan’da DPS’den Ahmed Ahmedov, oyların yüzde 58,43’ünü aldı.
– Glavinitsa’da ENP’de desteklenen Hüseyin Hamdi, oyların yüzde 53’ünü alarak belediye başkanı seçildi.
– Asenovgrad’da BSP adayı Emil Karaivanov’a yüzde 50,39 oy verilirken, GERB adayı Hristo Grudev yüzde 49, 61 oy aldı. Bu yıl yapılan yerel seçimlerde görev başına gelen belediye başkanları ve köy muhtarları 4 yıl görevde bulunacak.
Yüzde 100 oy aldı
Seçimlerin ilk turunda Blagoevgrad’a bağlı Belo Pole köyündeki tek aday olan İvan Stoyçev, seçmenlerin oyunun tamamını aldı. Sandık başına giden 300 köylünün hepsi Stoyçev’e oy verdi. Ülkedeki ilk tur seçimlerinde 6 muhtar, yüzde 90’ın üzerinde oy aldı. İsperih’e bağlı Dragomıj köyünden Turgay Hamid, sadece 3 kişinin rakip adaya oy vermesiyle yüzde 98,52 ile muhtar seçildi. Sredosletsi’den Serdan Mustafa, yüzde 95, Kıpinovtsi’den Arih Ahmed yüzde 93,44, Yonkovo’dan Kamuran Abdurrim yüzde 93,33 ile köy yönetiminin başına geçti.
Türkiye’de 23 şehirde oy kullanıldı
Türkiye’deki Bulgaristan vatandaşları, 23 şehirde kurulan 41 seçim sandığında oy kullandı. Sadece Cumhurbaşkanı seçimleri için oy verebilen yurtdışındaki vatandaşlar, ikamet zorunluluğundan dolayı yerel seçimlere katılamadı. Birinci turda Türkiye genelinde yaklaşık 22 bin 500 kişi oy kullanmıştı.
Seçim gününde üstü kapalı yapılan kamu oyu araştırmasına ceza
Seçim gününde kamuoyu araştırmaları yaparak ara sonuçları farklı yollarla duyuran medyalar ilginç yöntemler kullanıyor. Bunun için seçimde yer alan herhangi bir aday şarkı, film, kitap veya sporcuyla bağdaştırılıyor. Bazı ajanslar beğenilen kitap başlıkları altında anket yürütürken, bazıları film başlıklarını kullanıyor. Bu tarz yapılan haberler sayesinde halk, gün boyunca seçimde kimin ne kadar oy aldığını anlayabiliyor. Merkez Seçim Komisyonu (MSK), geçen hafta bazı radyo ve ajansların bu şekilde verdikleri anket sonuçlarını yapan kuruluşların cezalandırılmasına karar verdi. Darik radyo, 23 Ekim’de seçimlerin ilk turunda düzenlediği müzik listesinde, dinleyicilerden müzik parçalarına oy vermelerini istemişti. Bu şekilde anket sonuçları yerine müzik listesi oluşturan radyo, kapalı yolla seçim anketi yapmakla suçlandı. MSK’nın kararı üzerine müzik listesi anketi yerine Darik radyo, oynanan ÇSKA-Levski derbi karşılaşmasında hangi takımın daha iyi oynadığı ile ilgili anket düzenledi. “Yayınlanan müzik listeleri, aslında bir nevi seçim için kamu araştırmasını yansıtıyor. Bu şekilde verilen oylama ara seçim sonuçlarını açıklayarak, seçmenlerin görüşlerini etkileme riski bulunuyor.” açıklamasında bulunan MSK, kapalı bir şekilde sosyolojik araştırmanın yapıldığını kabul ederek idari ceza verilmesini istedi.
Beynur Süleyman, Sofya
