Belgrad’ın kentli yaşam tarzına ayak uyduran çok sayıda Arnavut, buraya özellikle 2. Dünya Savaşı’ndan sonra ve çoğunlukla Kosova’ya gelip yerleşmiş. Belgrad’ın kucakladığı bu insanlar, günümüzde doktor, avukat veya gazeteci olarak çalışıyorlar.
Sayıları belirsiz – kent yetkilileri şehirde 1.492 Arnavut yaşadığını söylüyor.
En ünlülerinden biri olan oyuncu Bekim Fehmiu, geçen yılki ölümüne kadar Belgrad’da yaşamayı seçmişti.
Leke Gjokaj, Belgrad Üniversitesi’nde tıp öğrencisi ve aile geleneğini sürdürmek istiyor. SETimes’a konuşan Gjokaj, Belgrad’da Arnavut olmanın zor olmadığını söyledi.
Gjokaj, “Annem ve babam Belgrad’da doktorluk yaptı. Aslen Peja, Kosovalı olmama rağmen, oraya birkaç kez gittim ve kendimi Belgrad’da daha çok evimde hissediyorum. Ailem ve arkadaşlarım burada.” dedi.
“Kalıplaşmış örnekler olduğunu biliyorum, fakat okula giden veya arkadaşları olan bir Arnavut olmak gerçekten sorun olmadı. Tabii ki hayatını zorlaştırmak isteyenler oluyor, fakat bir kaderin varsa bu sorun değil.” diyen Gjokaj şöyle devam etti: “Burada kendi tarihimiz ve hayatımız var.”
Belgrad Üniversitesi’nde, 1925 yılında kurulmuş ve dünyanın en eskilerinden olan bir Arnavutça dili bölümü var. Bölüm o tarihten beri gelişmekte ve genişlemekte. Şu anda 50 öğrenci Arnavutça öğrenimi görüyor ve her yıl yaklaşık 15 yeni öğrenci kaydoluyor.
Belgrad doğumlu bir Arnavut olan Bölüm Asistanı Merima Krijezi SETimes‘a verdiği demeçte, programa olan ilginin giderek arttığını söyledi. Öğrencilerin çoğu Sırplardan oluşurken, karışık evliliklerden doğmuş ve bunu ana dillerini öğrenmek için bir fırsat olarak gören az sayıda Arnavut ve öğrenci de var.
Krijezi, “Giderek artan sayıda genç bu dili konuşmada bir gelecek ve ondan çok şey öğrenme olasılığını görüyor. Bölümümüzden mezun olan öğrencilerin ordu, polis, parlamento, adliye ve fakültenin kendisinden … çeşitli STK’lara kadar iş bulma olasılıkları hayli yüksek.” dedi.
Krijezi, “Belgrad’ın bir metropol ve kendinizi bulabileceğiniz bir şehir olduğu tartışılmaz.” dedi.
Shqipe Sylejmani’nin aslen Kalkandelen, Makedonyalı olan ailesi, anne ve babasının eski Yugoslavya’nın federal hükümetinde çalışması nedeniyle 1980’lerde Belgrad’a taşınmış.
SETimes‘a konuşan Sylejmani, “Benim için, siyasi sorunlar önemli değildi, asla hayatımda bir rolleri olmadı, fakat tabii ki Miloseviç’in iktidarda olduğu 1980’lerde bunun yan etkileri hissediliyordu. İnsanlar ailemi burada yaşamaması gereken bir düşman olarak gördüğü için, zor bir dönemdi.” dedi.
Sylejmani, Arnavut anlamına gelen adı Shqipe’nin ve milliyetinin, 1999 Kosova ihtilafında meydana gelen NATO bombardımanı sırasında kendisine kötü notlar kazandırdığını söylüyor. “Fakat bu tür bağlantılar, bana çok saygı gösteren sınıftaki arkadaşlarımda yoktu.” diye ekliyor.
Sylejmani, hiçbir nedenden ötürü Belgrad’dan ayrılmayacağını söylüyor. “Ailem burada, arkadaşlarım ve dostlarım burada yaşıyor ve en önemlisi de ben burada doğdum ve bu şehri seviyorum. Miloseviç döneminde bazı insanlar gitmemizi sağlamaya çalıştı, fakat başarılı olamadılar ve en zor dönemde bile burada kaldıktan sonra, şimdi gitmek için bir neden göremiyorum.”
SETimes‘a konuşan Priştine merkezli siyaset yorumcusu Fatlum Sadiku, siyasi sorunların, bir anlayış köprüsü olabilmelerine karşın bazı toplumların unutulmasına yol açabileceğini söylüyor.
Sadiku, “Kosova ile Sırbistan arasındaki siyasi farklılık, yaşamları üzerinde olumsuz etki yaratıyor … Belgrad’da bazıları onları sırf Arnavut oldukları için hain veya başka bir şey olarak görebilir. Fakat bu durum, savaş sırasında Belgrad’da kaldıkları için bazılarının onlara hain diyebileceği Priştine’de de geçerli olabilir.” dedi.
