Bugün binlerce Bulgaristan Türkü komünist diktatör Todor Jivkov’un iktidardan düşmesine sebep olan bundan 26 yıl önce gerçekleşen Mayıs Olaylarını anma törenine katılmak için Cebel’e (Şeyh Cuma) akın ettiler. Aynı zamanda Cebel Günü olan 19 Mayıs, Kırcaali bölgesinden başka, Türkiye, yurt içinden ve yurt dışından gelen yüzlerce misafir tarafından büyük ilgiyle izlenen zengin bir programla kutlandı. Mayıs Olaylarını anma mitingi Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Cebel İlçe Teşkilatı ve 19 Mayıs Derneği tarafından düzenlendi.
Resmi törenin açılışından önce totaliter rejimin kurbanları adına Cebel Cami’sinde mevlit okundu.
Bu yıl Mayıs olaylarını anma töreninde resmi misafirler arasında Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Başkanı Lütfi Mestan, Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Ruşen Rıza, Parlamento Başkan Yardımcısı Aliosman İmamov, HÖH Merkez Yürütme Kurulu Sekreteri Mustafa Karadayı, HÖH AP Milletvekili Necmi Ali, birçok HÖH milletvekili, Bulgaristan Başmüftüsü Dr. Mustafa Hacı, T.C. Sofya Büyükelçisi Süleyman Gökçe, T.C. Filibe Başkonsolosu Alper Aktaş, Cebel Onursal Vatandaşı ve Eski T.C. Sofya Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu, Eski T.C. Burgaz Başkonsolosu Beyza Üntuna, Yunanistan’da Dr. Sadık Ahmet’in kurduğu Dostluk ve Eşitlik Partisi Başkanı Mustafa Ali Cavuş, Cebel’in Jılıdovo köyünden göçmen AKParti Bursa Milletvekili Adayı Gürsel Dönmez, CHP Yıldırım İlçe Başkanı Güner Aklan, MHP’yi temsilen Manisa’dan Ergün Aksoy, Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Abdülkadir Karlık, kardeş Yıldırım Belediye Başkan vekilleri Şemsettin Hacıoğlu ve Mücahit Alkan, Bursa Nilüfer Belediye Başkan Vekili Naci Kale, İstanbul Sultangazi Belediye Başkan Vekili Nurgun Güngören, İstanbul Kağıthane Belediye Başkan Yardımcısı Kemal Çavuş, İnegöl Belediye Başkan Yardımcısı Eşref Yiğit, Bursa ilinden onlarca muhtarı temsil eden Sevinç Mutlu ve İsmail Eroğlu, Balkan ve Rumeli Türkleri Konfederasyonu Genel Başkanı Zürfettin Hacıoğlu, Bursa BAL-GÖÇ ve Balkan Göçmenleri Federasyonu Başkanı Doç. Dr. Yüksel Özkan, İzmir BALGÖÇ Başkanı Fahriye Ersoy, Edirne Balkan Türkleri Federasyonu Başkanı Nedim Dönmez, Bursa Cebelliler Derneği Başkanı Dr. Gürçay Cem, İstanbul Esenyurt Belediye Başkan Vekili Vecdi Vatansever, Bursa, İstanbul, İzmir, Edirne HÖH temsilcileri, Haskovo ve Krumovgrad bölge müftüleri Basri Eminefendi ve Nasuf Nasuf, Bulgaristan Siyasi Tutuklular Vakfı Başkan Yardımcısı Ayruş Hacı, Kırcaali Siyasi Tutuklular Vakfı Başkanı Halil Rasim, Kırcaali ve ülke çapından Belediye Başkanları, Türkiye’deki birçok HÖH ve daha çok sayıda göçmen derneklerinin temsilcileri, bölgeden ve yurt içinden HÖH’den il başkanları, Belediye Meclis başkanları ev sahibi konumundaki Cebel Belediye Başkanı ve HÖH Kırcaali İl Teşkilatı Başkanı Bahri Ömer hazır bulundular. Mayıs Olaylarının ana organizatörlerinden, olaylar sırasında milis güçleri tarafından öldürülesiye dövülen ve sınır dışı edilen 19 Mayıs Derneği Başkanı Güner Musa, İsmet Yılmaztürk Paliş, Tahsin Işık, Hasan Bahar ve Fikret Gürpınar anma töreninde özel konuklardı. Siyasi mağdurlar İsmet Kahraman, Bürhan ve Orhan Mutlu, Tahsin Şerif, Muhammed Gölcüklü, Tahsin Bahtiyar, Rasim Özgür, Remzi Hasan ve Ramazan Bahçiç de hakkıyla resmi konuklar arasında yerini aldılar.
Anma töreninin başında Başmüftü Dr. Hacı, Mayıs Olayları ve tüm Bulgarlaştırma süreci kurbanları için dua okudu.
Törenin açılışını yapan Bahri Ömer, Ahmed Doğan önderliğinde Bulgarlaştırma sürecine karşı Mayıs olaylarını organize edenleri, tutuklananları ve Cebel’in tüm konuklarını selamladı. Bulgarlaştırma süreci 1984-1989 döneminin hayatımızın en acı dört buçuk yılı olarak hafızalarımızda kalacağını ifade eden Sayın Ömer, siyasi tutukluların 22 Mayıs’ta protesto düzenlenmesi çağrısını yaptıklarını hatırlattı. Cebel’de ana organizatörlerden İsmet Yılmaztürk Paliş’in tutuklanmasından sonra 19 Mayıs’ta Mestan Ağabey’in cenaze töreninden sonra bu meydana binlerce kişinin toplanmasıyla protesto gösterisi gerçekleştirildiğini belirtti. Bu isyanın ülkenin diğer bölgelerine, komşu Romanya’ya ve tüm Doğu Avrupa’ya kadar yayıldığını kaydetti. Böylece Berlin Duvarının yıkıldığını hatırlattı.
Belediyenin gerçekleştirdiği bazı projelere değindi. Cebel Belediyesi tarafından da Türkiye’nin milli bayramı olan 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nı kutladı.
Ardından konuşan Dr. Cem Gürcay, Balkanların tarih boyunca Avrupa’nın kanayan yarası olduğunu belirterek, bu yüzden bu coğrafyada yaşayan herkesin son derece dikkatli olması gerektiğinin altını çizdi. Özellikle siyasilerin ve sivil toplum kuruluşlarının barış, hoşgörü, anlaşma gibi değerlin korunması konusunda daha gayretli olması gerektiğini savundu.
AK Parti Bursa Milletvekili Adayı Gürsel Dönmez, Türkiye Başbakanı Prof.Dr. Ahmet Davutoğlu’nun selamlarını ileterek, Davutoğlu’nun “Biz var oldukça, Türkiye güçlü bir ülke oldukça, Balkanların her tarafında, tabii ki Bulgaristan’da da, Cebel’de de, her evde, her hanede bu kardeşlerimiz asla yalnız olmayacaklar” sözlerini aktardı. Dönmez, Cebellilere dönerek, “Kalplerinizde yanan bu özgürlük meşalesinin asla sönmemesini diliyorum. Bu toprakların bir evladı olarak bunun için bana ne görev düşüyorsa onu yapmak için buradayım” dedi.
Sonra Yıldırım Belediye Başkan Vekili Şemsettin Hacıoğlu ve CHP Yıldırım İlçe Başkanı Güner Aklan tarafından temsil ettikleri Belediye Başkanı İsmail Edebali ve CHP Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu adına selamlar sunuldu.
MHP Başkanı Dr. Devlet Bahçeli ve Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün adına selamlama yapan Halk Eğitim Şube Müdürü Ergun Aksoy, Cebel’e yüz kişilik heyetle geldiklerini belirtti. 475.Uluslararası Manisa Mesir Macunu Saçım Töreni’nde yapıldığı gibi Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün’ün hediyesi olarak Aksoy, birkaç kişinin yardımıyla kalabalığa Manisa’ya has mesir macunu saçtı.
Doç. Dr. Yüksel Özkan, Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh” sözünü hatırlatarak, “Bizler bu söylemi ilke edinmiş bir örgütüz. Bizler ayrıca bu söylemi ilke edinmiş Bulgaristan Türkleriyiz. Dolayısıyla bizin ana amacımız insanların yaşadıkları ülkelerde eşit haklara sahip olmalarıdır” dedi. Bedel verdiğimiz değerler için mücadele etmemiz gerektiğinin altını çizdi. HÖH partisinin güçlenmesi için herkesin katkı koyması gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Özkan, Balkan ve Bulgaristan Türklerinin bölünmeye lüksü olmadığını vurguladı. Kısıtlamalara rağmen ana dilinin yanı sıra Bulgarcayı da iyi konuşmamızı tavsiye etti. Balkan Savaşlarında bu topraklarda yabancı tarihçilerin kitaplarına göre 600 binden fazla ölen Türklerin olduğuna dikkat çekerek, Bulgaristan Parlamentosu’nun sözde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere toplu katliam yapıldığını kabul etmesini BAL-GÖÇ olarak kınadıklarını ifade etti. HÖH Başkanı Lütfi Mestan’ın tarihin sapıtılmaması çağrısı için teşekkür etti.
Büyükelçi Süleyman Gökçe, “Bugün hem Türkiye’de, hem Cebel’de çifte bayram yaşanıyor. Bayramınızı tebrik ediyorum. Ne kadar mutlu bir tesadüftür ki, Cebel’in bayramı, Türkiye’nin bayramıyla aynı günde kutlanıyor. Burada eğer bu bayram kutlanıyorsa, sizlerin sayesinde kutlanıyor. Sizin inancınız, azminiz ve kararlığınız sayesinde kutlanıyor. Bundan dolayı sizlere tebriklerimi, teşekkürlerimi sunuyorum” dedi. Büyükelçi, üç gün önce Razgrad’da İsperih’te (Kemaller) Demir Baba Tekkesi’nde düzenlenen anma töreninde Kuzey Bulgaristan’dan soydaşlarla buluştuklarını paylaştı. HÖH yönetim kadrosunu ve HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan’ı gösterdikleri liderlik ve vizyondan dolayı tebrik ettiğini ifade etti. Gökçe, “Yalnızca dost ve komşu olmayan, NATO’da müttefik, AB’nde ortak olan dost Türkiye ve Bulgaristan halklarının dostluğunun pekişmesi için gayret gösteren Sayın Genel Başkana ve HÖH’e teşekkürlerimi sunarım. Türkiye, Bulgaristan’ın gerçek bir dostudur. Hep böyle olmuştur ve bundan sonra da böyle olmaya devam edecektir. Yalnızca soydaşlarımızın değil, Bulgaristan’ın ve Bulgaristan halkının ihtiyaç duyduğu her anda Türkiye bu ülkenin yanında olacaktır, yardıma hazır olacaktır. Biz Bulgaristan’ı Türkiye’den farklı görmüyoruz. Aynı duyguların Türkiye’ye karşı da beslendiğini biliyoruz ve teşekkür ediyoruz” diye kaydetti.
2002’den 13 yıl sonra Cebelliler ile birlikte olmanın mutluluğunu yaşadığını ifade eden Cebel Onursal Vatandaşı ve Eski T.C. Sofya Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu, “Ben sizleri sadece Cebel’in fahri hemşehrisi olarak değil, dava arkadaşlarımız olarak görüyorum. Zamanında sizlerle birlikte üzüldük, sizin başarılarınızla gurur duyduk. Başınızdan çok büyük acılar geçti. Ben o acıların büyük bir kısmını 1985-1987 yıllarında görgü tanığıyım. On sene sonra kader beni bu defa başka bir Bulgaristan’a, demokratik Bulgaristan’a Büyükelçi olarak gönderdi. 1997’den 2001’e kadar sizlerle beraberdik. Çok zülüm, çok acı gördünüz, ama direndiniz, örgütlendiniz. Bu sayede Bulgaristan’ın NATO’ya, AB’ne üye olmasının önünü açtınız. Bugün Bulgaristan bu üyelikleri aynı zamanda size de borçlu”diye konuştu. 13 yıldır kendilerini 19 Mayıs Anma Törenine davet eden ve yeni bir Belediye hizmet binasına kavuşturduğu için Bahri Ömer’e teşekkürlerini arz etti. Sonunda Burcuoğlu kalabalığa dönerek, “Bir, birlik beraberlik, dayanışma ve mücadelenizi muhafaza edin. İki, demokrasinin ipine sarılın” diye çağrı yaptı.
Zürfettin Hacıoğlu, “Af buyurun, biz büyüklerimizden sonra konuşmuyoruz. Sadece sizi Türkiye’deki milyonlarca Bulgaristan Türkleri, kardeşlerinizin adına selamlıyorum. Bayramınız kutlu olsun!” dedi.
“Selam aleyküm” diye kalabalığa selamlayan Milletvekili Dr. Hasan Ademov, her yıl olduğu gibi Deliorman Türklerinin selamlarını iletti. HÖH partisinin mayıs ayında Bulgarlaştırma süreci kurbanlarını anma törenleri düzenlediğini kaydederek, Yablanovo, Krepça, İsperih’te Demir Baba Tekkesi, Kaolinovo’dan sonra bugün de bunun Cebel’de yapıldığını kaydetti. Mayıs Olaylarını anma etkinlikleri kapsamında daha onlarca böyle törenler yapılacağını belirtti. Anma törenlerine katılanlar arasında HÖH temsilcileriyle birlikte 50’den fazla siyasi mağdur olduğunu paylaştı. Ademov, anma törenlerin “Nefrete Karşı Beraber Olalım” sloganı altında gerçekleştirildiğini hatırlatarak, nefrete karşı kalabalıktan destek sözü aldı.
Mustafa Karadayı selamlama konuşmasında Rodopların diğer kesiminden selam getirdiğini söyledi. Bulgarlaştırma sürecinin aslında Pomaklara yönelik yapılan soykırımla başladığını, fakat o zamanlarda birlik ve beraberlik olmadığı için Türkleri de kapsadığını kaydetti. Karadayı, “Her zaman etnik mensubiyet fark etmeksizin ülkede yaşayan herkes birlik, beraberlik içinde olup hep birlikte nefrete karşı direnelim” diye seslendi.
Aslen Cebelli olduğunu belirten Bursa Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Abdülkadir Karlık, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe’nin selamlarını iletti. Karlık, “Bursa Büyükşehir Belediyesi olarak sizleri çok önemsiyoruz, sizlere güveniyoruz. Bursa’da n’ varsa, Balkanlar’da da, Bulgaristan’da da o olsun diye gece gündüz demeden çalışıyoruz. Bizler burada yaşayan tüm halklarla kardeşiz, biriz, beraberiz. Bu birlik, beraberlik daim olsun” dedi.
Mustafa Ali Çavuş, şahsı ve parti adına kalabalığı selamlayarak, Batı Trakya’dan Gümülcine halkının selamlarını getirdiğini belirtti. Bulgaristan’da yaşanılan acıların benzerini Batı Trakya Türklerinin de yaşadığını kaydederek, “Rumeli Türkleri her şeyden vazgeçer ama Müslümanlık ve Türklüğünden asla vazgeçmez” dedi.
Milletvekili Prof.Dr. Mariyana Georgieva da Cebellilerin Günü’nü tebrik ederek, ana dilinde konuşanın en doğal insan hakkı olduğunu belirtti. HÖH partisinin bu gibi temel hakları savunabilmesi için kalabalıktan desteklenmesini istedi.
Cebel AP Milletvekili Necmi Ali, anma mitingini kapama görevinin HÖH Başkanı Lütfi Mestan’ın dava duruşmasına katılmak üzere Cebel’den ayrıldığı için kendisine düşmesinin şeref olduğu gibi, büyük sorumluluk da olduğunu ifade etti. Mestan’ın davasının Bulgaristan’da demokrasinin zor günler yaşadığının işareti olduğunu belirten AP Milletvekili, geçen yıl seçmenlerden aldığı destekten dolayı teşekkür etti. Hakların savunması için AP Geleneksel Azınlıklar, Ulusal Topluluklar ve Diller İntergrubu kurduklarını belirtti. Necmi Ali, “Bizler AP’nda sadece Bulgaristan vatandaşları değil, Türkiye’de ve tüm Avrupa’da yaşayan kardeşlerimizi de temsil ediyoruz. Nedense bugün Bulgaristan AB üyesi olduysa bunu Türkiye’ye de borçluyuz. Ben Savunma Bakanı Yardımcısı görevinde olduğum sırada 2004 yılında o zamanki Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Şişecam Fabrikası’nın açılışına geldiğinde Türkiye’nin Bulgaristan’ın NATO üyeliğini destekleyeceği müjdesini verdi. Bizim Başbakanlık adına da Türkiye’yi AB üyeliği yolunda destekleme sözü verildi” diye altını çizdi.
Törenden önce ilçe dahilinde faaliyette bulunan çocuk grupları gösteriler sundu. Resmi açılıştan sonra Cebel Günü kutlamaları kapsamında Belediye tarafından düzenlenen spor yarışmalarında dereceye girenlere ödüller verildi. Ardından Kadın Kulübünde yemek yarışmasında dereceye girenler ödüllendirildi. Daha sonra program Kırcaali Ömer Lütfi Kültür Derneğinin çatısı altındaki folklor gruplarının halkoyunları gösterileriyle devam etti.
Cebel Günü kutlamaları kapsamında Bulgar pop-folk sanatçısı Toni Storaro konser sundu. Adından veteran futbolcuların katıldığı turnuva düzenlendi. 19 Mayıs meydanında Kırcaali Tiyatro ve Müzik Merkezi oyuncuları “Nostalji” adlı müzikal oyunu sundular. Program havai fişek gösterileriyle son buldu.
Kırcaali Haber
