Bursa’nın İznik İlçesi’nde, geçmişte 680 yıl cami olarak hizmet veren, 2007 yılından beri de fiilen müze olarak ziyarete açık olan tarihi Ayasofya Kilisesi, kılınan bayram namazıyla yeniden cami olarak ibadete açıldı.
90 yıl sonra kılınan ilk namaza milletvekilleri, bürokratlar ve vatandaşlar büyük ilgi gösterdi. Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, “680 yıl cami olarak kullanılan tarihi yapı, 1922’den bu yana harap haldeydi. Mabette tekbir seslerinin yeniden yükselmesi, hepimizi mutlu etti” dedi.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın talebini değerlendiren Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün onayının ardından, Ayasofya’da namaz kılınacak platform yapılarak halı döşendi, mimber ve kürsü monte edilerek, minaresine de hoparlör yerleştirilen camiide geçen hafta ilk ezan okundu. Tarihi binanın önündeki ’Ayasofya Müzesi’ yazılı tabela da kaldırılarak yerine ’Ayasofya (Orhan) Camii’ tabelası konuldu. İznik İlçe Müftülüğü bayram öncesi Ayasofya Camii’ne imam ataması yaptı.
İLK NAMAZA YOĞUN KATILIM
İznik Atatürk Caddesi ile Kılıçaslan Caddesi’nin kesiştiği kavşakta yer alan Ayasofya’nın çevresinde bayramın ilk saatlerinden itibaren büyük hareketlilik yaşandı. Camiye erken gelen vatandaşlardan iç bölümde sığmayanlar, yanlarında getirdikleri seccade ve örtüleri bahçeye sererek bayram namazını kıldı. Ayasofya’da 90 yıl sonraki ilk namaza Ak Parti Bursa Milletvekilleri Hüseyin Şahin, İsmail Aydın, Hakan Çavuşoğlu, Mustafa Kemal Şerbetçioğlu, İsmet Su ile Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem ve çok sayıda belediye başkanı, bürokrat ve vatandaş da katıldı. Bayram namazını İznik İlçe Müftüsü Veli Vehbi Bardakçı kıldırdı. Bayram öncesi okunan Hatim-i Şerif, Orhan Gazi’nin ruhuna bağışlandı. Namaz sonrası yapılan duaya vatandaşlar hep bir ağızdan ’amin’ dedi.
’VAKFEDİLMİŞTİ, ASLINA RÜCU BULDU’
Ayasofya’nın, cami olarak Orhan Gazi tarafından vakfedildiğini belirten Ak Parti Bursa Milletvekili İsmail Aydın şöyle dedi:
“Türkiye’de Vakıflar’a ait birçok eser var. Bu eserlerin amacına uygun hale dönüştürülmesine yönelik çalışmalar sürecek. Eleştiriler olabilir. CHP il yöneticileri gelip uygulamaya tepki göstermiş. Kendilerinin bugün burada olup, bu coşkuya ortak olmalarını isterdim. Ama onlar şu anda burada olmak yerine, muhtemelen bayram namazını laikliğe aykırı bulup evinde kılıyorlardır.”
Milletvekili Hakan Çavuşoğlu, Hüseyin Şahin ve Kemal Şerbetçioğlu da vakfedilen tarihi eserlerin aslına uygun hizmet vermesi gerektiğini söyledi.
’TEKBİR SESLERİNİ YENİDEN DUYMAK MUTLULUK VERİCİ’
Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem de, İznik’deki bu Ayasofya’nın 1331’de Orhan Gazi tarafından camiye çevrilerek vakfedildiğini söyledi. 680 yıl cami olarak kullanılan Ayasofya’nın tarihte hiçbir zaman müze olarak kullanılmadığı görüşünü savunan Ertem şunları söyledi:
“1922’de Bursa’nın işgali sonrası harap hale gelen tarihi yapı hiçbir zaman müze olarak kullanılmadı. Yaklaşık 90 yıl aranın ardından yeniden aslına uygun olarak camiye çevrilmesi ve vatandaşların bugün büyük coşkuyla namaz kılması görülmeye değerdi. Mabette tekbir seslerinin yeniden yükselmesi hepimizi mutlu etti.”
’HEM NAMAZ, HEM AYİN OLMAZ’
Adnan Ertem, Ayasofya Camii’nin içinin de restore edileceğini belirterek, “Öncelikle pencereleri onaracağız. En kısa sürede caminin eksikliklerini gidereceğiz” diye konuştu.
Basın yayın organlarında Ayasofya’nın hem cami olarak, hem de ayinlere açık kalacağı yönündeki haberler yer aldığına işaret eden Ertem, “Böyle bir durum söz konusu değil. Bir yandan namaz kılınacak, diğer yandan ayin yapılacak. Bu uygun bir manzara değil, mümkün değil. Kesinlikle burası cami olarak kullanılacak” diye konuştu.
’İSTANBUL’DAKİ İÇİN BİRŞEY DİYEMEM’
Türkiye’de İstanbul’da 2, olmak üzere Trabzon ve İznik’te toplam 4 Ayasofya olduğunu kaydeden Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, “İstanbul’daki küçük Ayasofya ibadete açılmıştı. Burası da açıldı. İstanbul’daki Ayasofya Müzesi ise 1934 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye dönüştürüldü. Orasıyla ilgili bir şey diyemeyeceğim” dedi
Mülkiyeti Orhan Gazi Vakfı’na ait olan ve günümüzde ’Orhan Cami’ olarak bilinen yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, 1330- 1331 yılında İznik’in Orhan Gazi tarafından fethedilmesinin ardından vakfedilerek camiye dönüştürüldüğü biliniyor. Büyük bir yangın sonrası hasar gören Ayasofya Cami, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Mimar Sinan tarafından onarıldı. Hıristiyanlar için kutsal sayılan tarihi yapıda, Hıristiyan dünyası için önemli kararların alındığı 7’inci Konsül toplantısı da 787 yılında burada yapıldı. 2007’de restore edilen Ayasofya, aynı yıl müze olarak ziyarete açılmıştı.
