Adriyatik Tüzüğü Ülkelerinin 14 Aralık’ta Tiran’da gerçekleşen toplantısında, Arnavutluk, Makedonya ve Karadağ arasında, bu üç ülkenin vatandaşlarına pasaport ve biyometrik kimlik belgesiyle birbirleri arasında seyahat etme olanağı sağlayan bir anlaşma imzalandı.
Arnavutluk Dışişleri Bakanı Edmond Haxhinasto, bu anlaşmaların insan dolaşımını kolaylaştıracağı ve teşvik edeceği, ilgili ülkeler arasındaki ilişkileri ve işbirliğini güçlendireceği ve aynı zamanda tam teşekküllü AB üyeliğine hazırlık açısından yeni bir bölgesel ortam hazırlayacağını söyledi.
Haxhinasto, “Bu çok önemli bir gelişme, zira başka alanlarda da devam edecek mükemmel … bir işbirliğinin ifadesi olarak bölgede bir serbest dolaşım alanı oluşturma yönünde gerçek adımlar atıyoruz. Bu harika siyasi işbirliği, ülkelerimiz arasında ekonomik entegrasyon alanında atılacak adımlara da yansıyacaktır.” dedi.
Makedon meslektaşı Nikola Poposki de, bu gelişmenin Arnavutluk ile ikili ilişkileri hayata döndüreceğini vurguladı.
Poposki, “Bu, entegrasyon hedefini gerçekleştirmek, insan dolaşımını kolaylaştırmak ve ülkelerimizin ortak hedefi olan AB üyeliğini ilerletmek adına ülkelerimiz arasındaki işbirliği olanaklarını artıracak ve sınır geçişlerini kolaylaştıracak özel bir adım.” dedi.
Karadağ Dışişleri Bakanı Milan Rocen de, “Kimlik belgeleri konusundaki bu anlaşma, sınırın her iki yakasındaki vatandaşlarımız, iş adamları ve turistler için hayatı kolaylaştıracaktır. Ortak bir tarihe, bugüne, fakat aynı zamanda AB yolunda ortak bir geleceğe sahibiz.” diye ekledi.
Anlaşmaya en çok, Makedonya ve Karadağ’ın yakındaki köy ve kasabalarda aileleri ve buralarla kültürel bağları olan, Arnavutluk’un sınır bölgesinde yaşayan vatandaşlar sevindi.
Şkodralı bir balıkçı olan Dhimiter Bushati, her hafta Podgorica veya Ulcinj’deki pazarlara gidiyor.SETimes‘a konuşan Bushati, bu anlaşmanın seyahat sırasındaki sorunları azalttığını söyledi.
Bushati, “Önceden, Karadağ’a pasaportsuz seyahat edemiyordunuz. Şimdiyse pasaportum olmasına rağmen daha mutluyum, çünkü her zaman onu kaybetmekten veya benzeri bir şeyden korkuyordum. Karadağ benim ve ailem için önemli bir pazar.” dedi.
SETimes’a konuşan AB üyeliği uzmanı Albert Vangjeli, bunun önemli bir adım olmakla brlikte bölge ülkeleri arasında tam entegrasyonu sağlamaya yeterli olmadığını söyledi.
Vangjeli, “Bölge ülkelerinin, daha kendi aralarında tam anlamıyla birleşmiş değilken AB’ye katılmak istemeleri biraz saçma. Schengen bölgesi hudut yok demektir ve şu noktada bütün bölge ülkeleri sınır denetiminden vazgeçmez.” dedi.
Uzman, anlaşmaların uygulanmasının hiçbir ülkeye güvenlik riski getirmediğini de sözlerine ekledi.
SETimes‘a konuşan Vangjeli, “Anlaşmalar sadece biyometrik kimliklerle serbest dolaşıma olanak sağlıyor ve bu da, birisi eski tip kimliğe sahipse, sınırı geçemeyeceği anlamına geliyor. Ve bu da, Makedonya ile Karadağ arasındaki polis işbirliği pürüzsüz giderken, sahte kimlik hazırlama veya buna benzer bir şeyle ilgili güvenlik kaygılarını ortadan kaldırıyor.” dedi.
Priştine merkezli bir AB üyeliği uzmanı olan Alber Gashi, Makedonya ve Karadağ ile anlaşmayı Kosova’nın da imzalamasının beklendiğini söyledi. SETimes’a konuşan Gashi, Sırbistan ile imzalanan serbest dolaşım anlaşmasının bunu desteklediğini belirtti.
Gashi, “Sırbistan ile aramızda bu anlaşma yıllardır var. Brüksel serbest dolaşım anlaşması kimlikle seyahate olanak sağlıyor ve şu anda, üzerinde henüz karar verilmemiş olan bir ek mektup gerektiriyor. Kosova’nın bu konuda Makedonya ve Karadağ ile görüşmelere başlama zamanı geldi.” dedi.
Geçtiğimiz yıl Arnavutluk, Göç, Sığınma ve Mülteciler Bölgesel Girişimi Başkanlığı sırasında, Kosova’da seyahat aracı olarak kimlik kartı kullanımından edinilen olumlu deneyimlerden cesaret alarak, üye ülkeler arasında “Balkan Schengen Bölgesi” adı verilen bir serbest dolaşım bölgesi oluşturma fikrini ortaya attı. Aynı anlaşmanın yakında Bosna-Hersek ile de imzalanması bekleniyor.
Bu anlaşmalarla Arnavutluk, vatandaşlarına Schengen bölgesi dışındaki bütün üye ülkelere kimlikle seyahat olanağı sağlarken, hükümet AB üye ülkeleriyle olası bir kimlik belgesiyle seyahat anlaşması konusunda görüşeceğini duyurdu.
