Ömer Asan’ın yönetmenliğini yaptığı “Kardeş Nereye: Mübadele” belgeseli 2010 yılında Türkiye’de ve Yunanistan’da çekildi. İstanbul, Ordu, Selanik, Drama, Katerini, Kilkis’te çekimleri yapılan belgesel 1924 Lozan Antlaşması sonrası gerçekleşen mübadeleyi konu almaktadır.
1914 yılı, Osmanlı Devleti’nin resmi istatistiğine göre Osmanlı coğrafyasında 12 milyon Türk, altı milyon Arap, iki milyon Kürt olmak üzere 20 milyon İslam; Hıristiyan nüfusu olarak da 1 milyon 800 bin Rum, 1.679.000 Ermeni, 187.000 Yahudi vardı. Bu istatistik ayrıca 66.000 Protestan, 24.000 Katolik göstermişse de milliyeti açıklanmamıştı. Bu resmi bilgiye göre Hıristiyanların genel nüfusu 3,5 milyondu. (1914 yılı nüfus istatistiki, Dolap No. (53) -9, Göz (5-2) 3, Klasör 523, Dosya No. (29-31) 118)
İnsanlık tarihinin, iki devlet arasındaki ilk anlaşmalı insan değişimi eylemi olan mübadele (1924) sonucunda 1.200.000 Anadolulu Hıristiyan Yunanistan’a gönderilmiş, bunun karşılığında 350.000 Müslüman Türkiye’ye getirilmişti. Her iki halkın yaşadığı tarihi dramı aynı anda konu alan belgeselimiz, alanında bir ilk olma özelliğini taşımaktadır.
Belgesel çalışması sonucunda anlaşıldı ki, mübadelenin yarattığı büyük dramın sonuçları 3. kuşakta dahi travmatik izler bırakmıştır. Şaşırtıcı bir şekilde, kaybedilen anayurda özlem mübadil çocuklarında hala varlığını korumaktadır.
77 dakikalık belgesel bir film olan çalışmayı Ömer Asan yönetti. Belgeselin danışmanlığını İbrahim Dizman yaptı. Filmin müziği Serdar Kemal Sarak’a ait.
Kaynak: Novel Heroes
