Bulgaristan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Margarita Popova Mart ayı başlarında yaptığı açıklamada, hükümlü suçluları ancak her bir dosya ayrıntılı şekilde incelendikten sonra affedeceğini söyleyerek, bu yönde verilecek her türlü kararın tam bir şeffaflık içinde gerçekleşeceğine söz verdi.
Popova’nın sözü, Ocak 2012’de sona eren on yıllık iktidarı süresince toplam 533 hükümlü suçluyu affeden bir önceki yönetimin yol açtığı tartışmalar ışığında geldi.
Anayasa, Cumhurbaşkanına idari af yetkisi vermekle birlikte, aynı zamanda devlet başkanına, bu ve bazı başka sorumlulukları Cumhurbaşkanı Yardımcısına delege etme olanağı da sağlıyor.
Bu hüküm uyarınca, Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev Popova’ya, ikilinin 22 Ocak’ta göreve gelmesinden sonra af yetkisi verdi. Selefi Georgi Parvanov da, bu görevi kendi yardımcısı Angel Marin’e verdiği 2002 yılında aynı şeyi yapmıştı.
Marin’in, görevdeki ikinci dönemi sırasında verdiği af kararlarının meşruluğunu belirlemek amacıyla bir meclis komitesi kuruldu.
Medyaya konuşan Popova, “Af, devlet başkanı adına yapılmış bir nezaket ve büyüklüktür ve insanlıkla adalet arasında çok ince bir denge vardır.” dedi.
Eski bir Adalet Bakanı olan Popova gazetecilere ayrıca, beş kişilik komitenin son aylarda kuruma sunulmuş 380 af dilekçesinden yaklaşık 80’ini incelediğini söyledi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, incelenen taleplerin hepsinin reddedildiğini belirtti.
Suçluların Cumhurbaşkanlığı kurumu tarafından affedilmesi, Sofya merkezli Saga gazetesinin Marin’in 2002 yılından bu yana toplam 431 suçluyu affettiği şeklinde bir haber yaptığı geçen Ağustos ayına kadar, medyanın fazla ilgisini çekmemişti.
Gazete, Adalet Bakanlığının Suçun İnfazı bölümünden alınan bilgilere dayanarak verdiği haberde, bu kişilerin yaklaşık yarısının cinayet ve tecavüz gibi ciddi suçlardan hüküm giydiğini bildirmişti. Yetkililerse, kişisel bilgileri koruma yasasını öne sürerek affedilenlerin kimliklerini açıklamayı reddetmişti.
Af sayısı, Parvanov’un halefinin seçileceği 23 Ekim seçimlerine dokuz hafta kala açıklanmıştı.
Tartışmalar, eski Cumhurbaşkanının Ocak 2006’da görevdeki ikinci dönemleri başladığında yetkilerinin bazılarını yardımcısına aktaran yeni bir karar çıkarmadığının ortaya çıktığı bu yılın ilk aylarında baş gösterdi.
Geçen ay, Marin’in af kararlarının meşruluğunu belirlemek amacıyla 13 üyeden oluşan geçici bir meclis soruşturma komitesi kuruldu ve bu dönem boyunca Bulgar vatandaşlığı verme taleplerini onayladı.
23 Şubat’ta düzenlenen bir basın toplantısında gazetecilere konuşan eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Ocak 2012’ye kadar geçen on yıllık süre boyunca toplam 533 suçluyu affettiğini ve 7 bin 900 hükümlü suçlunun talebini reddettiğini söyledi. Marin, serbest bırakılmasını sağladığı suçlular arasında cinayetten hüküm giymiş 233 kişi olduğunu, 74 diğerinin de uyuşturucuyla ilgili suçlardan hapis yatmakta olduğunu belirtti.
Marin’in, komitenin taleplerini reddetmesini gözardı ederek 49 suçluyu affettiği ve toplam 533 suçlunun 77’sinin Marin’in kararından hemen sonra serbest bırakıldığı ise yakın tarihte ortaya çıktı. Ancak Adalet Bakanlığının Cezanın İnfazı Bölüm Başkanı Mitko Dimitrov’un Mart ayı başında geçici meclis komitesine yaptığı konuşmada, bunların 13’ünün tekrar ciddi suçlar işleyerek kısa süre sonra hapse geri döndüğünü söylediği bildiriliyor.
Sofya merkezli Çağdaş Siyaset Enstitüsü Başkanı Borislav Tsekov SETimes‘a verdiği demeçte, “Karşılaştırma yapacak bir dayanak olmadığı için, affedilen suçlu sayısının büyük mü yok küçük mü olduğu konusunda yorum yapamam.” diyerek şöyle devam etti: “Buradaki daha büyük sorun, bütün suçluların bazı toplumsal veya sağlık nedenlerinden ötürü affedilmediği yönündeki şüpheler ışığında, bu kararların dayandığı kriterlerle ilgilidir.”
“Tsvetelin Kunchev davasını hepimiz hatırlıyoruz.” diyen Tsekov, aynı zamanda Marin tarafından affedildiği kamuoyu tarafından bilinen tek kişi olan Euroroma Partisi Genel Başkanı ve eski milletvekiline de atıfta bulundu.
Bunun açıkça siyasi güdümlü bir karar olduğunu belirten Tsekov, Roman liderin 2005 yılında, ertesi yıl yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce hapisten çıkarılması konusunda Bulgaristan’da yaygın olan bir görüşü dile getirdi. Enstitü Başkanı, Cumhurbaşkanlığı aflarıyla ilgili şeffaflık eksikliğinin ancak şüpheleri körüklemeye yaradığını sözlerine ekledi.
Kunchev ve partisi, 2006 yılında görevde ikinci döneme tekrar seçilmesinde Parvanov’a açık destek vermişti.
Geçen ay hınca hınç dolu bir tramvayda seyahat ederken soyulan 67 yaşındaki Sofyalı emekli Lilly Stoilova, SETimes‘a “Suçluların bu kadar kolay affedilmesi korkunç ve ayıp bir şey.” diyerek şöyle devam etti: “Onları neden serbest bırakıyorlar? Yeni suçlar işlesinler diye mi?”
Southeast European Times için Sofya’dan Svetla Dimitrova’nın haberi
