Balkanlar’daki ortak bölgesel hükümet toplantıları, bölgede daha güçlü bir gelecek inşa etmeyi sağlayacak araçlar olarak görülüyor.
Balkan hükümetleri, karşılıklı işbirliği meselelerini beraberce ele alıp ortak projeler üzerinde çalışmak amacıyla düzenlenen konferansları artırırken, analistler bunun bölgede güçlü ilişkiler kurulması açısından olumlu bir çaba olduğu kanaatinde.
Sırbistan ile Sırp Cumhuriyeti (SC) arasında bu türden ilk toplantı Mart 2011’de düzenlendi. O tarihten itibaren her üç ayda bir ortak oturumlar düzenlemeyi sürdüren hükümet yetkilileri, son olarak 12 Temmuz’da bir araya geldi.
SC Çevre Planlama, İnşaat Mühendisliği ve Ekoloji Bakanı Srebrenka Goliç, ortak toplantı uygulamasının tüm Balkan hükümetleri için iyi bir çerçeve oluşturduğunu ve diğer bölge hükümetleri tarafından da örnek alınması gerektiğini ifade etti.
SETimes‘a demeç veren Goliç, “Oturumlarda yasaları anında masaya yatırıp özel projeler hakkında kararlar alıyoruz. İki hükümet arasında karara bağlanan en önemli proje, SC ve Sırbistan’da 20’nin üzerinde belediyeyi kapsayan Podrinje. Proje; sınır belediyeleri arasında altyapı inşası, enerji, turizm, tarım, sağlık ve eğitim gibi konuları kapsıyor. Drina Nehri bölgesinde 1 milyondan fazla insan yaşıyor.
Yerel toplumlar, hükümetin yürüttüğü işbirliği toplantılarının somut faydaları olduğunu düşünüyor. SC’nin Sırbistan sınırı yakınlarındaki Bratunac Belediyesi’nden Milan Mrnjavceviç, Temmuz ayında Drina Nehri üzerinde başlayan köprü inşaatından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Çiftçilikle uğraşan Mrnjavceviç, SETimes’a yaptığı açıklamada, “Bu köprü ile birlikte nihayte Sırbistan’da bulunan, bölgenin en büyük belediyesi Ljubovija’ya doğrudan bağlanmış olacağız. Yani doktora muayene olmak için Gorazde, Tuzla, Banja Luka ve Saraybosna’na gitmek zorunda kalmayacağız. Tarım ve turizm açısından da mutlaka fayda sağlayacak.
İki hükümetin geçtiğimiz yıl aldıkları bir karar çerçevesinde ortak fonlarla inşa etmekte olduğu köprü yaklaşık 11 milyon avroya mal olacak. İnşaatın 2014 sonuna kadar tamamlanması gerekiyor.
Makedonya ve Sırbistan hükümetleri arasında ilk ortak toplantı ise Haziran ayı başında gerçekleştirildi. Toplantıda ikili işbirliğinin her seviyesi tartışılırken, iki ülke ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi konusunda mutabık kaldı.
Makedonya ve Sırbistan, üçüncü piyasalara yönelik ortak bir yaklaşım, ticari alışverişin artırılması, sağlık, eğitim ve ulaştırma alanlarında işbirliği hususunda anlaşmaya vardı. Sırbistan ile yapılan bu toplantı, Makedon hükümeti açısından bir ilk olmakla beraber, gelecekte başka toplantılarında yapılması planlanıyor. Bunların ilki ise Kosova ve Arnavutluk’tan katılacak mevkidaşlarla gerçekleştirilecek.
 Analistler, Avrupa Birliği’ne katılan ülkelerin ekonomik entegrasyonunun daha fazla işbirliği fırsatı yarattığı görüşünde. [Laura Hasani/SETimes]
|
Ortak hükümet oturumlarını destekleyen analistler, bu toplantıları, bölgede daha yoğun bir ekonomik işbirliği ve AB ve NATO ile daha hızlı bütünleşme açısından bir fırsat olarak görüyor.
Bitola’daki St. Kliment Ohridski Üniversitesi’nde siyasal bilgiler dersi veren Jove Kekenovski, SETimes‘a demecinde şunları söyledi: “Güzel uygulamaların hayata geçirilmesi iyi haber. Bence iyi komşuluk ilişkileri ruhuyla düzenlenen bu tür ortak oturumların yakın gelecekte Bulgaristan, Arnavutluk ve Kosova … hatta Yunanistan ile de yapılması gerek.”
“Bu oturumlar, daha büyük çaplı ve özel bir bölgesel işbirliği imkanı sunması, bölge devletlerinin uluslararası toplum önünde ortak bir yaklaşım içinde olmasını sağlaması ve belirli devletlerin ilgilendiği pek çok bölgesel projenin hayata geçirilmesine olanak tanıması sebebiyle olumlu bir uygulama.”
Analistlerin tavsiyesi, karşılıklı işbirliği konularının ele alındığı ortak hükümet toplantılarının daha sık düzenlenmesi ve belirli ikili ilişkilere odaklanması yönünde.
Kosova’daki araştırmacılar ise, Avrupa Birliği çatısı altındaki devletlerin tecrübelerinin, farklılıkların ekonomik entegrasyon vasıtasıyla daraltılabileceğini gösterdiğini düşünüyor.
Priştine’de bulunan Kosova Yasal ve Siyasi Araştırmalar Grubu’nda görevli araştırmacılardan Dren Doli, SETimes‘ın sorularını yanıtlayarak, Balkan bölgesindeki ülkelerin, birbirlerinin farklılıklarını kabul ederek, kaygılarını ele alan ve önlerindeki zorluklara karşı çözümler sunan ortak bir Balkan platformu çerçevesinde çalışmaya başlaması gerektiğini söyledi.
Doli, “Özellikle de AB’nin gelecekteki genişlemesine dair giderek artan şüpheler, Balkan bölgesindeki ülkeler için bir yansıma noktsı görevi görmeli. Ekonomik refah ve istikrar, ilgili ülkelerin dışında değil, içinde,” dedi.
Priştine’deki Balkan Politika Enstitüsü’nün genel müdürü Seb Bytyci, ekonominin Balkanlar’da yakınlaşma sağlayabileceğini, ancak ekonomik işbirliğinin AB entegrasyonunun yerini tutamayacağını belirtti.
SETimes‘ın görüştüğü Bytyci, “Bu konuda bazı tereddütlr olacaktır, zira hükümetler Avrupa entegrasyonun ikamesi gibi görülebilecek bir projeye girmek istemiyor. Ayrıca [halihazırda] CEFTA aracılığıyla bir işbirliği mevcut ki, bu da yeterli görülebilir. İşbirliği mutlaka derinleşecektir, ancak bu bölgesel bir anlaşma biçiminden ziyade, şirketlerin bölge ülkelerindeki faaliyetlerini artırmaları yönünde teşvik edilmeleri şeklinde olacaktır,” diye konuştu.
SETimes.com
