Yeni bir anlaşma, Saraybosna’daki dokuz ilkokulda Türkçe eğitime olanak sağlıyor.
Türkiye’ye olan ilginin artmasıyla, Bosna-Hersek’teki (BiH) devlet okulları Türkçe dilindeki ders sayısını artırdı.
Bosna’daki Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ile Saraybosna Eğitim Bakanlığı arasında 10 Eylül’de imzalanan bir anlaşma uyarınca, Saraybosna’daki dokuz ilkokulda Türkçe dersleri verilecek.
Öğrenciler, Türkçe’yi Fransızca, Almanca ve Arapça gibi diğer dillerin yanında seçmeli dil dersi olarak alma seçeneğine sahip olacak. Merkeze göre, Türkçe dil dersleri çeşitli Bosna üniversitelerinde Türkçe çalışmaları konusunda eğitim gören lisansüstü öğrencileri tarafından verilecek.
Bosna’da, devlet okullarında Türkçe dersleri ilk olarak 2011 yılında Zenica-Doboy, Herzogovina Neretva, Podrinje ve Orta Bosna’da verildi.
Türk kültür ve dilini Balkanlar’da tanıtmak ve yaymak amacıyla 2009 yılında kurulan Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’ne göre, bu yıl ilk ve ortaokullarda Türkçe öğrenen öğrenci sayısının 4 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık 400 öğrenci, 2013-2014 öğrenim yılında Bosna’daki üniversitelerde Türkçe eğitimi alacak.
Son yıllarda Türkçe, Bosna’daki lise ve üniversite öğrencileri arasında popüler bir seçenek haline geldi. Tuzla, Zenica, Mostar ve Saraybosna olmak üzere dört devlet üniversitesinde, Türkçe çalışmaları sunan doğu filoloji bölümleri var.
Türk dili ve kültürü, genç Bosnalılara iki Türk üniversitesi tarafından tanıtılıyor: Uluslararası Saraybosna Üniversitesi ve Uluslararası Burch Üniversitesi.
2004 yılında açılan Uluslararası Saraybosna Üniversitesi, Türkiye hükümetine yakın Türk işadamları tarafından destekleniyor. Uluslararası Burch Üniversitesi ise 2008 yılında açıldı ve uluslararası alanda bir din ve eğitim hareketi yürüten nüfuzlu bir Müslüman vaiz olan Fettullah Gülen ile bağlantılara sahip.
Saraybosna Üniversitesi doğu filolojisi bölümü birinci sınıf öğrencisi Aldijana Hadžiç ve ikinci sınıf öğrencisi Emina Karahodža, SETimes ‘a Türkçe çalışmalarını sürdürmeye özel Türkçe dersleri aldıktan sonra karar verdiklerini söyledi.
Hadžiç, “Türkçe öğrenmeye kişisel nedenlerden ötürü başladım, çünkü Türkiye’deki arkadaşlarım Boşnakça veya İngilizce bilmiyordu. Üniversite yıllarında bu dil ve kültürle ilgili bilgimi derinleştirdim ve sonra da bir çok defa Türkiye’ye gittim. Eğitimime Türkiye’ye bir yerde devam etmek istiyorum.” dedi.
Karahodža ise Türkiye’yi ilk defa 2011 yılında ziyaret etmiş. Ardından da Türkiye ve Türkçe dilini daha iyi anlamak için güçlü bir istek duymuş.
“Türk dili ve edebiyatı okumak benim için bir meydan okuma.” diyen Karahodža şöyle devam ediyor: “Dileğim lisansüstü eğitimime Türkiye’de devam etmek ve bunu gerçekleştirmek için her şeyi yapacağım.”
Saraybosna Üniversitesi birinci sınıf öğrencisi Ezana Šekiç ise SETimes ‘a verdiği demeçte, Türkçe konuşabilmenin kendisine başarılı bir kariyer getireceğini, zira Türkiye’nin geçen yıl BiH’deki en büyük yatırımcılar arasında yer aldığını söyledi.
Türkiye ekonomi bakanlığına göre, ülkenin 2002-2012 yılları arasında BiH’deki doğrudan dış yatırımı 145 milyon dolar (104 milyon avro) seviyesinde ve bankacılık, havayolları ve eğitim sektörlerinde gerçekleşti.
Uzmanlar, Türkçe öğrenmeye duyulan ilginin bir kısmının Bosna’nın Türkiye ile 15. yüzyıla dayanan tarihi bağlarından kaynaklandığını düşünüyor. Ülke 1463 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun bir ili haline geldi ve Osmanlılar 400 yıl boyunca bölgeyi yönetirken bölgenin etnik kimliğinin devam etmesine izin verdiler. 1878 yılında imzalanan Berlin Anlaşmasıyla, Osmanlılar BiH’yi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na teslim etti.
Uluslararası Burch Üniversitesi öğretim üyesi Mustafa Arslan, Türkçe’nin ilk öğretim müfredatına dahil edilmesinin bu tarihi bağı ve Bosnalıların Türkiye’ye olan artan güvenini ön plana çıkardığını söyledi.
Arslan, “İki toplum arasındaki ortak kültür mirası, Bosnalı yetişkin ve çocukların Türkçe öğrenmelerinin başlıca itici gücüdür. Dublajsız olarak sadece Boşnakça altyazıyla yayınlanan Türk dizilerinin yaygınlığı da, Bosnalıların bu dili öğrenmesine yarıdm eden bir faktördür.” dedi.
SETimes ‘a konuşan Arslan, Türkçe öğrenen öğrencilerin, dille ilgili bilgilerini derinleştirmenin yanı sıra gelecekleri için daha iyi kariyerler edinmek için Türkçe’ye akademik açıdan ilgi duyduğunu ileri sürdü.
Türkiye’nin BiH Büyükelçisi Ahmet Yıldız SETimes ‘a yaptığı açıklamada, nihai amacın bütün Bosnalı öğrencilere Türkçe öğrenme olanağı sağlamak olduğunu söyledi.
Yıldız, “Saraybosna, federasyondaki 10 kanton içinde en yüksek nüfusa sahip olduğu için özel öneme sahip. Aynı zamanda da en seçkin okulların yer aldığı başkent.” dedi.
Bosna’daki Türkçe eğitimi bölgesel işbirliğini nasıl destekleyecektir? Düşüncelerinizi aşağıda bizlerle paylaşın.
