İstatistik Kurumu’nun geçen yıl sonundaki verilerine göre Bulgaristan’ın 1130 yerleşim biriminin nüfusu 1 ila 49 kişi arasındadır. Yakın gelecekte bunların bir kısmı, terk edilmiş ve yıkılan evlerin bacalarında sadece rüzgarın tuhaf ve acıklı şarkısını söyleyeceği ıssızlaşan yerleşim birimleri kategorisine dahil edilecek.
Sadece 2012’de 24 Bulgar köyü haritadan silinmiştir ve bu gerçek bir faciadır. Bulgaristan Bilimler Akademisi’ne bağlı Nüfus ve İnsan Araştırmaları Enstitüsü uzmanları, ıssızlaşmış Bulgar yerleşim yerlerinin çok daha fazla olduğunu ve sayılarının 500’e yaklaştığını savunuyorlar. Vidin, Montana, Vratsa, ölüm oranının en yüksek olduğu eyaletlerdir. Bunlar ülkemizin en az gelişmiş Kuzeybatı kesiminde bulunur ve bu, bölgeden yeni yeni yerleşim yerlerinin ıssızlaşacağına dair bir delildir.
Veliko Tırnovo, Gabrovo eyaletlerinde, Rodop dağında ve sınır bölgelerinde ıssızlaşan birçok köy, mahalle, yerleşim yeri mevcuttur. Yunanistan sınırında İvaylovgrad kenti civarında da birkaç kısmen ya da tamamen ıssızlaşmış köy bulunur. Yaşlıları vefat etmiş, gençleri ise gurbete gitmişlerdir.
Hristina Küpekçieva, İvaylovgrad yöresinin Dolno Lukovo ve Meden Buk köylerinin muhtarıdır. İlk köy Bulgaristan-Yunanistan sınırında bulunur. Bayan Hristina’nın kuşların bile yıkık evlerinde yuva kurmadıkları çevre köylerinin acıklı hikayesini anlatıyor. Yolun her iki tarafında mızır otları boy atıyor, çoktan beri hiç kimse bu yoldan geçmiyor, elektrik yok ve muhteşem doğa insanların yerini yavaş yavaş almaya başlıyor. Dolno Lukovo köyü şimdilik teslim olmuyor.
Hristina Küpekçieva devamla şunları anlatıyor: ‘Köyümüzde devamlı oturanların sayısı 80. Çoğu 50, 60, 70 yaşlarında ve daha yaşlıdır. Tütün yetiştiriyorlar. Gençleri ya kentlerde ya da yurt dışında. On kadar kişi Yunanistan ve Kıbrıs’ta çalışıyor. Bazıları buraya dönüyor, ama çoğu orada kalıyor.‘
Hristina Küpekçieva sözlerini şöyle sürdürüyor: ‘Örneğin Gorno Lukovo’ da yalnız 2 kişi, Çerna Çerkva köyünde 1 kişi var, Jılti Çal’da ise artık kimse oturmuyor. Meden Buk köyünde 40 yaşlı insan yaşıyor.’
Sözlerine göre piyasa ekonomisine geçiş döneminde bölge yoğun biçimde ıssızlaşmaya başlamış, birçok üretim ve küçük atölye kapanmış ve gençler ülkenin içinde veya dışında gurbete çıkmışlar.
‘Bir köyün okulu yokken gençlerin orada ne işi olabilir, çocukları nerede okula gitsinler! En yakın okul, İvaylovgrad’dan 6 km. mesafede bulunan Sviraçi köyünde bulunur. Bu yüzden birçok aile köyü terketmek ve Bulgaristan’ın diğer yerleşim birimlerine yerleşmek zorunda kaldılar. Doğamız çok güzel ama geçim olmayınca gençler burasını terk ediyorlar. Dağla iç içe olmak, Byala reka’da balık avlamak için yaz tatillerinde belirli bir süre için buraya dönerler. Ancak tatil bitince buralarda yine yalnız yaşlılar kalır.’
Kaynak: BNR
