Nahit Doğu-
Bulgaristan’da 5 Ekim’deki erken seçimlerin ardından hükümeti kurma çalışmaları sürüyor. Yurtdışında kurulan sandıklardan, özellikle de Türkiye’den gelen oylarla seçilen milletvekillerinin durumu ise tartışma konusu oldu. Bulgaristan’da yürürlükteki seçim kanununa göre, yurtdışındaki Bulgar vatandaşlarının kullandığı oylar, ülke genelindeki 31 seçim bölgesine eşit olarak dağıtılıyor. Seçim bölgelerine dağıtılan bu oylar da bölgesinde çok az desteğe sahip olsa bile milletvekili adaylarına seçilme fırsatı veriyor.
Milletvekili adaylarının seçilebilmesi için seçim bölgesindeki katılım oranına bağlı olarak 12 ile 17 bin arasında oy alması gerekiyor. Yurtdışından partilerin aldığı oylar, adayların o bölge için gereken oy sayısına ulaşamadığında devreye giriyor ve eksik oylar gideriliyor.
Yurtdışından gelen oylarla seçildi
Çoğunluğunu Türklerin ve Romanların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi (HÖH) Köstendil bölgesi adayı Roman asıllı Sali Abi lakaplı Aleksandır Metodiev de böyle seçildi. Yurtdışından, özellikle de Türkiye’de kurulan 136 sandıktan 60 bin oyun yaklaşık 15 bini Metodiev’i milletvekili yaptı. Aleksandır Metodiev bölgedeki seçmenden 800 oy aldı, Türkiye’den gelen binlerce oyu da hanesine ekleyerek vekil oldu. Bu durum Köstendil’deki seçmenlerin tepkisini çekti.
Metodiev’in bölgelerinden milletvekili olmasını istemeyen binlerce kişi protesto amacıyla bazı anayolları ulaşıma kapattı. Bir haftadır aralıklarla süren protesto gösterileri başkent Sofya’daki Merkez Seçim Komisyonu’nun önüne de taşındı. Göstericilerin taşıdığı bazı pankartlarda “Türk oylarına hayır” ve “Türkler bizi yönetmesin” yazıları dikkat çekti. Protesto gösterileri, Köstendil’in yanı sıra Dupnitsa, Gabrovo ve Yambol şehirlerinde de yapıldı. Protestoların 19 Ekim Pazar günü de Dimitrovgrad’a taşınması bekleniyor.
Metodiev: Protestoların nedeni Roman olmam
Sali Abi lakaplı Aleksandır Metodiev, Al Jazeera Türk‘e yaptığı açıklamada, protestoların Roman olduğu için yapıldığını, özellikle de Müslüman bir Roman’ın vekil seçilmesine tepki gösterildiğini söyledi. Hıristiyan olsaydı milletvekilliğinin sorun yapılacağını düşünmediğini belirten Metodiev, Romanların HÖH’e yönelmesinden diğer siyasi oluşumların rahatsızlık duyduğunu savundu.
HÖH: Protestolar etnik temelli
Hak ve Özgürlükler Hareketi’nden protestolarla ilgili yapılan açıklamada, seçim kanununun diğer partiler için de geçerli olduğu ve yasal olmayan bir durumun söz konusu olmadığı vurgulandı. Partinin açıklamasında, Köstendil’de olduğu gibi yurtdışı oylarıyla başka siyasi partilerin diğer seçim bölgelerinden vekil çıkardıkları ancak onlar için sorun yapılmadığına işaret edildi. HÖH’ün açıklamasında protestoların daha çok etnik temele dayandığına dikkat çekildi.
Seçim kanununda değişiklik talebi
Protestolar seçim kanununda değişiklik yapılması tartışmalarını da beraberinde getirdi. Merkez Seçim Komisyonu Sözcüsü Tsvetozar Tomov, insanların tepkisini anlayabildiklerini, ancak yürürlükte olan seçim yasasına da bağlı kalmak zorunda olduklarını açıkladı. Tartışmalarda ülke genelindeki 31 seçim bölgesine ‘yurtdışı seçim bölgesi’ eklensin isteği ağırlık kazanıyor. Başbakan Georgi Bliznaşki, seçim konununda değişiklik yapılması için teklif sunacaklarını ifade etti.
Ülkenin en etkili gazetelerinden ’24 Çasa’nın siyasi yorumcusu Valeri Naydenov, konuyla ilgili yazısında bir haftadır devam eden protestoların etnik ayrımcılık mı, yoksa haklı isyan mı olduğu sorusunu yöneltti. Naydenov’a göre protestolar, seçim kanununa değil, Roman asıllı bir kişinin milletvekili seçilmesine tepki.
Bağımsız gözlemcilerse, seçim sistemindeki bir “dengesizliğin” protesto edilmesini haklı bulurken, protestoların Roman asıllı Aleksandır Metodiev’in etnik kökeni üzerinden yapılmasının yanlış olduğunu söylüyor.
Kaynak: Al Jazeera
