Şimdiye kadar 141 köy tamamen boşaldı, 455 köy de boşalmak üzere. Vinitsa bölgesi endişe verici durumda, çünkü gençlerin çoğunluğu ülkeyi bırakıp aileleriyle yurt dışına özellikle de İtalya’ya gidiyorlar. Şehirlerde yoksulluk artsa da, az sayıda göçmen köylere geri dönmeyi düşünüyor. Doğu bölgesinde köyler tükenme tehdidi altında. Şimdiye kadar köyden şehire göç problemi köylerin yaklaşık yüzde 70’ni ıssız bırakıp harap etti ki, bunların çoğu Doğu Makedonya’da bulunuyor.
Sadece İştip’te 47.746 nüfusun 35.000’den fazlası şehirde yaşarken geriye kalan 10.000’i köylerin nüfusunu oluşturuyor. Belediye’ye resmi olarak 71 yerleşim yeri kayıtlı olmasına rağmen, İştip’in bazı köylerinde ancak iki veya üç yaşlı yaşıyor, en az on köyde ise ikamet eden bulunmuyor. Ülkenin bu bölgesinde nüfusun yaklaşık yüzde 65’i şehir yerleşim yerlerine yoğunlaşmış olmalarına rağmen Polog bölgesinde nüfusun yüzde 28’i şehirlerde yaşıyor. Vardar bölgesinde nüfusun ancak yaklaşık yüzde 70’i dört şehirde yaşıyor olmasına karşın Pelagoniya bölgesinin yüzde 68’i “şehirci”. Coğrafyacı Nevenka Marolova’ya göre, “Ülkenin bu bölgesindeki köy-kasaba göçlerinin kökleri daha önceki yüzyılın 50’li yıllarına uzanıyor, yani şehirlerin endüstriyel gelişiminin başlaması anına kadar. Bu süreç bugün de devam ediyor. Köylerin büyük bir çoğunluğunda mevcut kötü yaşam şartları da bu durumu tetikliyor.” Çardaklı Köyü sakinlerinden Mariya Krstevska, “Çardaklı İştip’e en yakın köydür, ancak burada ne su ne de kanalizasyon var. Asfalt sadece Koçana yoluna doğru var. Diğer bütün yerlerde diz boyu çamura basıyoruz. Okul binası dökülüyor, gençlerin eğleneceği hiçbir yer bulunmuyor. Bu şartlar altında kim yaşamak ister ki.” dedi. Ancak, Vinitsa’nın durumu daha vahim, çünkü köyler tümden kitle halinde göçediyor. Gençlerin küçük bir kısmı varlıklarını şehirlerde sürdürmeye devam etse de, çoğunluğu ülkeyi bırakıp aileleriyle yurt dışına özellikle de İtalya’ya gidiyorlar. İştip İktisat Fakültesi Ekonomisti Lyupço Davçev: ‘‘Zayıf köy zayıf tarım ve ekonomi demektir, ülkeye uzun vadeli çok büyük olumsuz sonuçları olabilir.’’uyarısında bulundu ve “Güçlü köy olmadan ekonomik olarak da güçlü bir ülkeye sahip olamayız. Özellikle tarımı teşvik etmeye çalışan ülke için bu önemli bir problem. Şu anda, bir tarafta işlenmeyen büyük tarım alanlarımız var, diğer taraftan da şehirlere aşırı göç veriyoruz. Bunun sonucu işsiz ve sosyal yardım alanların sayısının artması olacaktır.’’dedi. Tarımsal üretim ve hayvancılığın azalması da bunu teyit ediyor. Beş yıl önce sadece İştip ve Karbintsi’de 50.000 küçük baş hayvan bulunurken şu anda bu sayı 35.000’den fazla değildir. Büyük başlarda da benzer bir durum var. Yüksek kaliteli inek sayısı neredeyse iki katı azalmış durumda. Bu, ulusal ve yerel düzeyde köylerin kurtarılması adına acil önlemlerin bulunması için alarm niteliğindedir. İştip Belediye sözcüsü Milena Ristova-Mihaylovska, “Biz sürekli olarak köylerin gelişmesine yatırım yapıyoruz. İmkanlarımız dahilinde yol altyapısını, su ve kanalizasyon şebekesini değiştiriyoruz, sağlık ocakları bulunmayan köylere mobil sağlık hizmeti sağladık. 11 kırsal muhtarlığın tamamı acil sorunların çözümü için mali yardım aldı. Yerel sakinlerin durumunu ve sorunlarını izlemek için özel bir kişi görevlendirildi.” dedi. Köylerin yavaş yavaş tükenmesi, tarlaların nadasa kalması, şehirlerde fakirliği artıyor. Fakat tekrar geri dönmeyi düşünenlerin sayısı şimdilik çok az.
