Bosna-Hersek’te savaş döneminde kuşatma altında kalan Saraybosna’da, Boşnakların hayatta kalabilmek için ihtiyaç duydukları gıda, ilaç, silah ve mühimmatı şehre getirebilmek için kazdıkları 800 metre uzunluğundaki ”hayat tüneli”, bugün turistlerin uğrak yeri. Müze haline dönüştürülen evin altından başlayan tüneli ziyaret eden özellikle Türkiyeli ziyaretçiler, evin sahibi 80 yaşındaki Şehida Kolar’ın elini öpmek için kuyruğa giriyor.
Dağılan Yugoslavya’da topraklarını genişletmeyi hedefleyen Sırpların, uzun yıllar birlikte yaşadıkları Boşnak Müslümanlara yönelik saldırılarının yoğun şekilde yaşandığı kentlerden Saraybosna, 1992-1995 yılları arasındaki savaşın yaralarını, hayata bağlanıp geleceğe bakarak ve ekonomiyi canlandırmaya çalışarak sarmaya gayret ediyor.
Sahip olduğu doğal güzellikleri ve tarihi mekanlarıyla turizmin canlandırmaya çalışıldığı ülkede, savaşın izleri de turistlerin sıkça karşılaştığı ve ilgisini çeken yerler arasında bulunuyor.
Saraybosna’ya gelen turistlerin önemli uğrak yerleri arasında, savaş döneminde 1425 gün kuşatma altında kalan ve ağır silahlarla vurulan kentin ”karanlıktaki mumu” olarak da adlandırılan ”hayat tüneli” bulunuyor.
Kuşatma altında kalan kentte yaşanan gıda ve ilaç sıkıntısının giderilebilmesi ve direnebilmek için gereken silah ve mühimmatın getirilebilmesi için 28 Ocak 1993’te ilkel şartlarda çift yönlü kazılmaya başlanan tünel, 183 gün sonra toprak altında uçların buluşmasıyla tamamlanmış. Saraybosna Havaalanı ile Dobrinya Mahallesi’ndeki Kolar ailesine ait iki katlı ev arasında uzanan 800 metre uzunluğunda 1,5 metre yüksekliğinde ve 1 metre genişliğindeki tünel, dağlarda mevzilenen Sırp keskin nişancılarına görünmeden koruma altındaki havalimanına gelen malzemenin kente getirilmesini sağlamış. Hayat tüneli, savaş döneminin direniş simgelerinden biri olarak görülüyor.
Tünelin başladığı Kolar ailesinin iki katlı evi bugün müze olarak kullanılırken, ziyarete gelen turistler de tünelin küçük bir bölümünden geçebiliyor. Turistler, hazırlanmış videolar ve broşürlerden tünelle ilgili ayrıntılı bilgi alırken, tüneli için evini Bosna ordusuna tahsis eden ve o dönemde çalışanlara yemek hazırlayıp su dağıtan 80 yaşındaki Şehide Kolar’ı da ziyaret ediyor. Özellikle Türkiyeliler, Şehide Kolar’ın elini öpmek ve hatıra fotoğrafı çektirmek için kuyruğa giriyor.
Şehida Kolar ise Türk ziyaretçilerin kendisine gösterdiği ilgiden oldukça memnun kaldığını söylüyor.
Dünya Bülteni
