Deliorman’da Suyun Gözü’ adlı yeni bir kitap çıktı. Kitapta, Türklerin yoğun yaşadığı Kuzeydoğu, özellikle Deliorman türküleri, mani ve fotoğraflar yer alıyor.
Şumnu Kültür Evi Başkanı ve Mozaik Dergisi Yayın Sorumlusu Nurten Remzi, uzun süren araştırmaların sonucunda kitabında folklorumuz ile ilgili önemli bilgiler veriyor. Deliorman’a özgü olan Türkçe notalı türkü, mani, şiir ve düşünceleri bir araya getiriyor.
Prof. Şenel Önaldı’nın desteği ile ortaya çıkan bu eserin en büyük özelliği, Türkçe türkülerin notalı olarak verilmesi.
Prof. Şenel Önaldı kitap için ‘Deliorman’da Suyun Gözü’nde Balkan türküleri ve Rumeli türküleri bir başka lezzettedir. Hareketli ritim ve usulleriyle insana canlılık verir, türküleri düşündürür ve makam kokar. Önemli bir kültür hizmeti olan bu eseri kutlamak ve desteklemek gerek’ diyor.
Araştırmacı Nurten Remzi, kitabında, geçmişte kapatılan Şumnu ve Razgrad Türk tiyatrolarında çalışan müzisyen, oyuncu, sanatçı, solist ve koreoğrafların fotoğraflarına geniş yer ayırarak, türkü ve manilerin kaynağı olan Deliorman’daki yaşlı insanların da bilgi ve anlatımlarını ele alıyor. Remzi, kayıt yaptığı 450 civarında eserden, sadece annesi Azize Üzeyir’den 250 civarında türkü ve mani yazdığını belirtti.
Remzi kitabı için şunları söyledi:
‘Bazı türküler, Türk müziğinin değişik makamlarına göre yazılmış. Tespit edilen türkülerin makamları, Beyati, Hüseyni, Hüzzam, Hicaz, Mahur, Nihavent, Rast, Düğah gibi makamlar içermektedir. Bu seçilmiş türkülerin makamları da genel olarak Deliorman türkülerimizin makam çatısını belirlemektedir. Bölgemizde usul zenginliği, daha çok dokuz zamanlı usul zenginliği göze çarpmaktadır. Ayrıca Deliorman bölgesinde iki, döt ve yedi zamanlı türkülere de rastlanmakta. Kitapta notalı bir şekilde Zilli Maşa Darbuka, Bahçelerde Bal Kabak, Ay Oğlan, Evlerim Var Hane Hane, Tarla Türküsü, Tuna’da Çırpar Bezini, Yumak Yumak İpliğim, Şıt Mori, Şekerli misin, Kız Saçların Lüle Lüle ve daha bunun gibi birçok notalı türkü yer alıyor. Kitabın bir başka bölümünü oluşturan manileri, yöre halkından bir bir topladı ve derledi. Taşkınköy (Buynovitsa) köyü, Aydoğdu(İzgrev) köyü, Çernookuvo(Karalar) köyü, Demirci köy(Strahilitsa), Çerna (Karalar) köyü ve başka yerlerde oturan Naile Ali nine, Ahmet Yakup dede, Üke Recep, Emel Seyhan, Halise Ali, Taybe İsmail ve oğlu Mehmet Sali, Zeynep İdriz, Güsüm Murat ve Türkçe öğretmeni Cevdet Mollov, Eski Cuma Müftüsü Enver İsmail ve Cahide Ercan sayesinde mani derleme konusunda destek aldı.Türkü ve manilerin haricinde, Deliorman’ın ünlü ve yetenekli şair ve yazarlardan, şiir, hikaye ve düşünceler yansıttı.
Bu güzel eserin basılması için Bulgaristan Kültür Bakanlığı ve Türkiye Edirne Valilıği destekdi. ’
İlk kez böyle bir çalışmanın kitaplaştırılması, Bulgaristan ve özellikle Deliorman Türkleri için büyük önem taşıyor.
AJANS BG
