Makedonya ve Arnavutluk, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygının yanı sıra ekonomik işbirliğine dayalı iyi komşuluk ilişkilerini ilerletme konusunda anlaştı.
Arnavutluk Başbakanı Sali Berişa 9 Kasım Çarşamba günü Makedonya’ya yaptığı ziyarette ve sonrasında Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski ile birlikte Üsküp’te düzenlediği basın toplantısında, Kosova’nın sınırlarına saygı gösterilmesinin tüm bölge ülkeleri için hayati önem taşıdığını ve bölge barışını elde etmenin en iyi çözümü olduğunu söyledi.
Berişa, “Toprak bütünlüğünü değiştirme yönündeki bütün öneriler, doğrudan Slobodan Miloseviç’in arşivlerinden alınmakta.” dedi.
İki lider, Makedonya-Arnavutluk ilişkilerini dostça ve iki ülke arasındaki siyasi diyaloğu mükemmel olarak tanımladı.
“Ülkelerimizin NATO ve AB’de ortak bir geleceği var. Arnavutluk, Makedonya’nın NATO üyeliği için gereken bütün şartları yerine getirerek elde ettiği büyük ilerlemeyi görmekte.” diyen Berişa, Makedonya’nın İttifak’taki yerini bulması için Yunanistan ile arasındaki isim anlaşmazlığının çözülmesine yönelik umudunu da dile getirdi.
İki lider, küresel ekonomik krizin, dış yatırım çekme amaçlı büyük altyapı yatırımları sürdürülerek aşılabileceği konusunda fikir birliği sağladı. Berişa, Struga’da Makedon menşeli malların Arnavutluk limanlarına nakledileceği bir demiryolu terminali inşa etmeye hazır olduğunu belirtti.
Gruevski de Makedonya’nın devam eden bütün sorunları “egemenlik, toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlık ve anlaşmazlıkların barışçı yoldan çözümü” ilkelerine dayalı bir diyalog yoluyla çözmedeki kararlılığını vurguladı.
SETimes‘a konuşan duayen yorumcu Petar Skrbina, Balkanlar’da farklı ülkelere yayılmış durumdaki altı milyon Arnavut’un potansiyel bir tehdit değil, ekonomik ortak olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi.
Skrbina, “Batı, özneler tarafından karşılıklı kabul edilebilir nitelikte olduğu takdirde bölgesel ekonomik ve siyasi entegrasyonu destekliyor. Berişa bu süreçler ve eğilimlerden geri adım atmıyor, bölgesel entegrasyona verdiği destek Arnavutluk’un konumunu ancak güçlendirebilir.” dedi.
Yorumcu, “Bazı kesimler bunu ‘Büyük Arnavutluk’u yaratmaya yönelik bir girişim olarak yorumlasa da, bu nosyona gereksiz yere fazla önem veriliyor. Makedonya’daki hiçbir Arnavut siyasetçi veya köşe yazarının, ülkesinde Makedonya’yı hissetmediğini söylediği olmamıştır. İhtiyacımız olan tek şey daha iyi bir toplumsal entegrasyondur.” dedi.
Ancak Bitola’daki St. Kliment Ohridski Üniversitesi’nden Jove Kekenovski, başbakanların ifadelerinin, gerçeği fazla yansıtmayan diplomatik hoş sözler olduğunu savunuyor.
SETimes‘a konuşan Kekenovski, “Yeni Balkan sınırları tam olarak çizilmiş değil. Yıllar önce, Kosova’nın bölünmesinin gündeme gelmesinin sadece zaman meselesi olduğu konusunda uyarmıştım. Gerçek şudur ki, Yarinye sınır kapısındaki statüko uzun süre korunamaz.” dedi.
Kekenovski, Sırbistan’ın güneyindeki Medvedja ve Bujanovac’ın Kosova’nın kuzey kesimi ve diğer kesimlerinin özerkliği ile takas edilmesinin olası olduğunu ileri sürdü. Akademisyen, “Bu da Makedonya’yı son derece olumsuz etkiler ve bölgede yeni bir istikrarsızlık dönemi ortaya çıkabilir.” dedi.
Ziyaretinde Berişa, Gruevski’nin iktidar koalisyonu ortağı ve Demokratik Bütünleşme Birliği (DUI) lideri Ali Ahmeti ile de bir araya geldi. Görüşmede Ahmeti, Berişa’ya DUI’nin Arnavutların yer aldığı dört savaş suçları davasının kovuşturmadan çekildiği Af Yasası’nın yanı sıra Arnavutça’nın kullanımının genişletilmesine ilişkin yorumlarını sundu.
Gerek Ahmeti gerekse Berişa, Arnavutluk ile Kosova arasında sınır geçişlerinin sadece kimlik gösterilerek yapılması yönünde geçtiğimiz günlerde imzalanan anlaşmaya övgüde bulundu ve sınırların azami seviyede serbestleştirilmesini savundu.
DUI’den yapılan açıklamada, “Ahmeti ve Berişa arasında, Arnavutluk’un bağımsızlığının 100. yıldönümü ve Bayrak Günü münasebetiyle bir koordinasyon konseyi kurma konusunda anlaşma sağlandı.” ifadesi yer aldı.
SETimes‘a konuşan Skrbina, “1912 yılındaki Arnavut devletinin ve ulusunun kurulmasını kutlamakla, Ahmeti hem partisi içinde hem de Makedonya’daki Arnavutlar arasında puan topluyor.” dedi.
Kekenovski, “Birkaç yıl önce, Berişa altı milyon Arnavut’un tek bir vücut olması niyetini açıkça söyledi. Bu, Büyük Arnavutluk fikrinin ölmediği anlamına gelir. Arnavutluk’un 100. yıldönümünü ortaklaşa kutlamak, bu senaryonun bir parçası. Makedonya yakında NATO’nun tam bir üyesi olmazsa, belirli bir düzeyde ikili yönetim bile olsa, bir federasyonlaşma sürecine gireceğiz.” dedi.
