Aşırı milliyetçi Sırpların Avrupa’nın en azılı kaçak zanlısı, eski general Ratko Mladiç’in tutuklanması ve bekleyen iadesine karşı düzenledikleri protesto gösterileri, 29 Mayıs Pazar günü Belgrad sokaklarında şiddet dolu çatışmalara dönüştü.
Yaklaşık 15 bin kişi Sırp Radikal Partisi (SRS) tarafından düzenlenen miting için meclis binası önünde toplandı. Parti lider Vojislav Seselj de, Mladiç’in sonunda gitmesi beklenen Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde savaş suçlarından yargılanıyor.
Kalabalık, Cumhurbaşkanı Boris Tadiç’e yönelik tehditleri de içeren milliyetçi sloganlar attı.
Mladiç’in avukatı Milo Saljiç ise, müvekkilinin sağlık durumunu ileri sürerek iade sürecinin durdurulmasını talep etti. Belgrad’daki bir mahkeme daha önce, Mladiç’in sağlık durumunun mahkemeye çıkmasına elverecek kadar iyi olduğu yönünde karar vermişti. Mladiç’in oğlu Darko da mitingde kalabalığa hitaben yaptığı konuşmada, 69 yaşındaki babasının hasta olduğu ve tedaviye ihtiyacı olduğunu söyledi.
Darko kalabalığı sakin kalmaya çağırdı ve babasını bir “özgürlük savaşçısı” olarak nitelendirdi. Protesto, bir grup göstericinin en yakındaki polis kordonuna maytap, şişe ve taş atmasıyla şiddet olayına dönüşünce, polis de olaya müdahale etti.
İçişleri Bakanı İvica Daciç, aşırılık yanlılarını aksi takdirde sakin gelecek bir protestoda şiddet provokasyonu yapmakla suçladı. Yine elimizde, aşırılık yanlısı grupların bütün siyasi mitinglere sızıp polise saldırdığı bir olay bulunuyor. Diğer barışçı göstericiler yüzünden, güvenlik güçlerinin yeterli düzeyde tepki vermesi güçleşiyor.
Pazar günkü olaylar, eski Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Radovan Karaciç’in tutuklanmasının ayaklanmalara ve can kayıplarına yol açtığı 2008 yılındaki arbedeyi anımsattı. Her iki olayda da, maskeli gençler şiddet olaylarını kışkırtmıştı.
Ancak daha önceki olayın aksine, Pazar günü polis ayaklanmayı derhal bastırarak kent merkezini bir saat içinde temizledi.
Daciç, “Duyurduğumuz gibi, herkes siyasi haklarını özgürce ifade edebilir, fakat kimse bunu şiddet yoluyla yapamaz.” dedi.
Ancak Radikal Parti genel başkan yardımcısı Dragan Todoroviç farklı bir görüş ortaya koyarak, hükümetin “protestoların barışçı şekilde sona ermemesini” sağlamaya çalıştığını ileri sürdü.
Daciç’e göre, olaylarda on sivil ve 26 polis memuru yaralandı ve maddi hasar meydana geldi. Tutuklanan 100 kişi arasında, aşırı milliyetçi hareket Naşi 1389’un üyeleri de vardı.
Mladiç, yaklaşık 16 yıl kanundan kaçtıktan sonra 26 Mayıs’ta Sırbistan’ın kuzeyinde tutuklandı. Eski komutan, yaklaşık 8 bin Bosnalı Müslümanın komutası altındaki askerler tarafından toplanıp katledildiği Srebrenica’daki 1994 katliamındaki rolünden ötürü soykırım da dâhil olmak üzere savaş suçlarından yargılanacak.
