Ardino’nun (Eğridere) Hromitsa (Topallar) köyünden 90 yaşındaki Refiye Hasan Sali, 1984 yılının sonunda Bulgarlaştırma süreci esnasında zorla değiştirilen ismini geri almak için Türkiye’den geldi. 25 yıldan fazla kimlik kartında zorla verilen Bulgar adı Dena Asenova Radeva yazılı.
Yaşlı kadın, “Yaşım ilerledi ve bu dünyadan Türk adımla gitmek istiyorum. Ben çift vatandaşım ve gerçek adımı geri almak için büyük bir merakla 300’den fazla kilometre yol geçtim. Ben Türk bilinci ile yaşıyorum, çocuklarım da aynı. Çocuklarım Türk isimleri taşıyor” diye paylaştı.
Refiye nine Türkiye’ye 1989 yılında zorunlu göç esnasında gitmiştir ve bugüne kadar da İstanbul’da yaşamaya devam ediyor.
Refiye Sali, 1922 yılında Ardino’nun Yabılkovets (Elmalı) köyünde dünyaya gelmiş. Anne ve babası tütün üreticisiymiş. Bundan dolayı küçükten beri tütün tarlasındaymış. 20 yaşında Hromitsa köyünden Halim Sali ile evlenmiş. Eşi çok genç yaşta ölmüş ve Refiye nine büyük sevgi ve özveriyle üç çocuğunu tek başına büyütmüş.
Şu anda Refiye ninenin 20’den fazla torunu ve torun çocukları var. Onların bir kısmı Bulgaristan’da, bir kısmı da Türkiye’de yaşayıp, çalışıyorlar. Yaşlı kadın, Türkiye’de en büyük devlet bankası olan Ziraat Bankasında çalışan Türkay adındaki torunuyla en çok gurur duyduğunu itiraf ediyor.
Refiye nine hiçbir zaman perhiz yapmamış, ilaç içmemiş, hatta hekime bile gitmemiş. Yemek seçtiği yok, fakat sütlü kafe ile bisküviden ibaret kahvaltıyı bir gün aksatmıyor.
Yaşı ilerlemiş olmasına rağmen Refiye nine her gün televizyonda haberleri izliyor ve Bulgaristan ile Türkiye arasında siyasi problemlerin olmadığına seviniyor.
Kaynak: Güner Şükri
