Romanya hükümeti, ülkeye yeterince Avrupa Birliği fonu girmesini sağlayamadığı ve mevcut fonları da etkin şekilde kullanamadığı yönünde eleştiriler üzerine, yalnızca AB fonlarının denetiminden sorumlu olacak yeni bir bakanlık kurma kararı aldı.
Konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Adevarul gazetesi editörü İon İonita, “Bu uygulama, Polonya gibi AB’ye son dönemde katılan ülkeler başta olmak üzere, diğer Avrupa ülkelerinde başarılı oldu. Söz konusu model iyice incelenip öyle uygulanmalı,” dedi.
Yorumcular, yeni bakanlık fikrinin ortaya atılmasının altında yatan sebebin AB baskısı olduğunu, zira avro bölgesinin kritik bir süreçten geçtiği şu dönemde Brüksel’in, ekonomik açıdan zor durumda ve de ciddi bir kriz ile karşı karşıya olan Romanya’nın, milyarlarca avroluk fondan yararlanarak ekonomisini büyütme fırsatını kaçırdığı için endişe duyduğunu belirtiyor.
İonita ise şöyle diyor: “Bedava parayı kullanamamamız, Avrupalı vergi mükelleflerinin ödediği paraları boşa harcayan, bozuk bir sistemimiz olduğunu gösteriyor. AB içinde yükselen sesler, ‘ya parayı başka yerlere yönlendirin ya da AB fonlarının kullanımı konusunda yeni bir felsefe oluşturun’ diye uyarıda bulunuyor.”
AB’nin 2007-20013 dönemine ait bütçesinde Romanya için ayrılan fon miktarı 20 milyar avro, ancak Romen hükümetinin elindeki verilere göre Bükreş bu rakamın sadece yüzde 10’unu aldı.
Fakat Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun Haziran ayı sonunda gönderdiği mektup, yüzde 10’un abartılı bir tahmin olduğunu ortaya koyuyor.
Söz konusu mektupta Barroso şu ifadelere yer verdi: “Komisyon, Romanya’nın yapısal fonlar ile uyum fonlarını kullanım oranının çok düşük olmasından büyük endişe duyuyor. Söz konusu fonların kullanım oranı ancak yüzde 3’e ulaştı, ki bu rakam, önceki mektubumda altını çizdiğim yüzde 2’lik oranın dikkate değer ölçüde üzerine çıkılamadığını gösteriyor.”
Uyum fonları, AB’nin ekonomik oyun sahasını yeni üyeler için uygun hale getirmeyi amaçlıyor. Örneğin Polonya, geçtiğimiz yılki ekonomik büyümesinin yüzde 1’ini AB fonlarına borçlu.
Eleştirilerin hedefindeki hükümet ise, mektubu ancak Romen medyası bilgi edinme hakkının kısıtlandığı gerekçesiyle dava açma tehdidinde bulununca açıkladı.
Pek çok kişinin ortak düşüncesi, yeni bakanlığın, ülkeye fon sokma kapasitesine sahip, sade bir yapı olması yönünde.
AB fonlarının ülkeye girmesinin sağlanması ve bu fonların kullanımı konusundaki en büyük engeller arasında aşırı bürokrasi ve yolsuzluk yer alıyor. İonita, konuyla ilgili olarak “Bürokrasi olan yerde yolsuzluk da vardır,” diyor.
Öte yandan yerel yetkililerin, danışman olarak genellikle akrabalarının şirketlerini önermesi de yolsuzluk sorununu daha da öne çıkarıyor. SETimes’a konuşan Ziare.com ekonomi editörü Paul Barbu’ya göre bunlar, belirgin bir sonuç üretmeksizin büyük komisyonlar alıyor.
“Merkez Bankası işte bu yüzden tamamlanacak gibi görünmeyen 40 bin küçük çaplı proje yerine, büyük çaplı projeler geliştirmemiz gerektiğini yineliyor.”
Daha fazla AB fonu, daha fazla küçük ve orta çaplı işletme ve daha fazla istihdam ve üretim demek. Barbu, devamını şöyle getiriyor: “Daha fazla üretim, iç tüketimde iyileşme ve daha önemlisi daha fazla ihracat anlamına geliyor, ki bunlar şu anda Romanya ekonomisinin lokomotifi konumunda.”
Yine de pek çok kimse, yeni bakanlığın potansiyel etkilerinin yakın zamanda hissedileceğinden şüpheli.
İonita, “Bakanlığı kurmak zor, çünkü bunun için meclisin onayı gerekiyor. İktidar koalisyonu çok kırılgan bir yapıda ve dolayısıyla milletvekillerine, hükümetin yapısını değiştirecek bir yasa konusunda söz hakkı vereceğinden emin değilim,” diyor.
Bölgesel Kalkınma Bakanı Elena Udrea da, kısa bir süre önce yaptığı bir açıklamada, yeni bakanlığın kurulması konusunda henüz bir süre belirlenmediğinin altını çizdi.
SETimes.com
