Metin Girgin – Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Genel Başkanı Bayram Çolakoğlu, Gümülcine Medrese-i Hayriye öğrencilerinin, 1923 yılından bu yana ibadete kapalı olan ve halen sergi salonu olarak kullanılan Yeni Cami’de namaz kılmalarının sevindirici bir olay olduğunu söyledi.
Çolakoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 90 yıl aradan sonra söz konusu camide namaz kılınmasının, Balkanlar’da sevinçle karşılandığını belirterek, bu olayın kamuoyunda “Osmanlı camisi açıldı” gibi bir intiba bıraktığını kaydetti.
Camide, Selanik Belediye Başkanı Yiannis Butaris’in izniyle bir kereye mahsus olmak üzere namaz kılınmasına izin verildiğini vurgulayan Çolakoğlu, camiler konusunda Yunanistan‘ın sicilinin iyi olmadığını söyledi.
Çolakoğlu, Atina’da 500 bin civarında Müslüman’ın yaşadığını dile getirerek, bu kişilerin ibadet edecekleri camilerinin bulunmadığına dikkati çekti.
-“Selanik’te Osmanlı’dan kalan 2 cami de kapalı”-
Aynı şeyin Selanik için de geçerli olduğunu anlatan Çolakoğlu, şunları kaydetti:
“Selanik’te 3 bin 500 civarında Türk nüfus var. Sonradan yerleşmiş, iş sebebiyle buraya gelmişler ama onların ibadetlerini yapabilecekleri bir camileri yok. Var olan bir derneklerinin çatısı altında, küçük bir mescitleri var. Vakit, cuma veBayram namazlarını burada kılıyorlar. Mesela İstanbul‘da 85’e yakın kilise var, bir çoğunun cemaati yok ama biz bu kiliseleri cemaati olmadığı halde koruyoruz. ‘Senin cemaatin kalmadı, haydi kapatalım’ diye bir şey demiyoruz ama Atina ve Selanik’e geldiğimiz zaman, burada cemaat var, camisi yok.”
Selanik’te Osmanlı döneminden kalan 2 caminin kapalı olduğuna vurgu yapan Çolakoğlu, Hamzabey Camisi’nin galeri olarak kullanıldığını bildirdi.
Atina’nın, Avrupa‘da camisi olmayan tek başkent olduğunu belirten Çolakoğlu,
“Olay sadece cami değil. Cemaat olması lazım, minareden ezan okunması lazım. Bu konularda bilinçli olarak katı davranıyorlar” dedi.
Çolakoğlu, Makedonya, Bosna Hersek, Kosova, Hırvatistan gibi Balkan ülkelerinde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı’nın (TİKA) çok rahat çalışmalar yapabildiğini anlatarak, “Maalesef bu, Yunanistan, Selanik ve Batı Trakya‘da geçerli değil” ifadesini kullandı.
-“Cami, bar olarak kullanılıyor” iddiası-
Yunanistan‘daki sıkıntıların, bazı Balkan ülkelerinde de yaşandığını belirten Çolakoğlu, şöyle konuştu:
“Selanik’te yıllar sonra namaz kılınması sevindirici bir durum ancak Balkanlar’da çok sayıda cami, kapalı ya da başka amaçla kullanılıyor. Bulgaristan Filibe’de 3 camimiz var. Biri içinde Hünkar mahfili olan Hüdavendigar Camisi’dir Balkanlar’da bu tür cami pek yoktur. İkincisi ise Meriç Nehri kıyısında bulunan İmaret Camisi. Burada Taşköprü isminde küçük bir cami daha var. Bir ay kadar önce gittim, fotoğraflarını çektim. Şu an o cami bar olarak kullanılıyor. Temsilciliklerimiz, geri alınması konusunda çalışıyor. O camiye namaz kılmak için değil ancak bar müşterisi olarak girersiniz.”
Çolakoğlu, Bulgaristan‘ın Deliorman bölgesinde Razgrat’da Pargalı olarak bilinen İbrahim Paşa Camisi’nin 1970’e kadar, külliyesiyle açık olduğunu belirterek, burada kent meydanı yapılması için cami etrafının yıkıldığını anlattı.
Bu caminin de şu anda kapalı olduğunu vurgulayan Çolakoğlu, “O camiyle ilgili TİKA bir anlaşma yaptı, restorasyon için tüm projeler hazır olmasına rağmen,Bulgaristan Kültür Bakanlığı‘ndan kaynaklanan sorun nedeniyle işe başlanamadı” şeklinde konuştu.
– Sofya‘da açık olan tek cami-
Çolakoğlu, Sofya‘daki tek açık caminin, Mimar Sinan‘ın eseri Banyabaşı Camisi (Kadı Seyfullah Efendi Camisi) olduğunu dile getirerek, BulgaristanCumhurbaşkanlığı’na yakın bir yerde Mahmut Paşa Camisi’nin bulunduğunu, buranın da arkeoloji müzesi olarak kullanıldığını bildirdi.
Sofya‘da kiliseye dönüştürülmüş camilere de rastlandığını ifade eden Çolakoğlu,Bulgaristan‘ın, Makedonya- Yunanistan sınırına yakın kısmındaki Nevrekop bölgesindeki Karacapaşa Camisi’nin de önemli ölçüde yıkıldığını kaydetti.
Sultan II. Abdülhamid döneminde, 1901-1902 yıllarında İtalyan mimar Vitalyano Poselli’ye inşa ettirilen Yeni Cami’yi cumartesi günü ziyaret eden Gümülcine Medrese-i Hayriye öğrencileri, Selanik Belediye Başkanı Butaris’in onayıyla 90 yıldır ibadete kapalı olan tarihi camide namaz kılmıştı.
Yayıncı: Murat Paksoy – KOCAELİ, AA
