Ülke, müzakerelere başlama tarihi aldıktan sonra çok sayıda reform yapmak zorunda kalacak.
Sırbistan’a beklendiği gibi ay sonuna kadar bir Avrupa Birliği üyelik müzakereleri başlatma tarihi verilirse, ülkenin eline Birliğin şartlarını karşılamak için tamamlaması gereken uzun bir reform listesi de verilecek.
Analist ve Belgrad’daki Toplumsal Çalışmalar Enstitüsü üyesi Dejan Vuk Stankoviç’e göre, en büyük engeli ülkenin hukuk sistemi oluşturacak.
SETimes‘a konuşan Stankoviç, “Hukuk sistemimiz en zayıf noktamız. O kadar kemikleşmiş, yavaş ve antika görünüyor ki, AB standartlarına ulaşmamız en az 10 yıl alır. Burada herhangi bir hukuki prosedür başlatmanız anlamsız, çünkü yıllarca sürecek işlemlere saplanıp kalırsınız.” dedi.
Stankoviç, yurt içinde etkili ve zamanında adalet elde edilememesi yüzünden Sırp vatandaşlarının giderek artan sayılarda Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi yurt dışındaki yasal mercilere döndüğünü ileri sürdü.
Yüksek Temyiz Mahkemesi geçtiğimiz günlerde, hukuk sisteminin en büyük sorunlarının davaların eşitlik olmadan dağılımı ve eski, çözülmemiş prosedürler olduğunu gösteren bir rapor sundu.
Raporda, 2011 yılından beri yaklaşık yüzde 20’lik bir artışla 1,6 milyondan fazla çözülmemiş dava olduğu belirtildi. Bazı davalar 40 yıldır çözülmeyi beklerken, en eskisi 1971 yılından kalma. Belgrad Temyiz Mahkemesi’nde davalar karara bağlanmak için ortalama üç yıl bekliyor.
Raporda ayrıca, davaların hakimler arasındaki dağılımında eşitlik olmadığı ve bunun vatandaşların adalete eşit erişimi olmadığı anlamına geldiği de belirtiliyor.
2009 yılında yapılan adli reform meseleyi daha da karmaşık hale getirmiş durumda. Değişiklikler kapsamında yapılan bütçe kesintilerinden ötürü çok sayıda mahkeme kapatıldı ve vatandaşların dava açmak veya duruşmaya katılmak için yüzlerce kilometre yol kat etmesi gerekiyor.
Sırbistan Avrupa Hareketi Genel Sekreteri İIvan Knezeviç’e göre, AB müzakereleri başladığında ülkenin bazı alanlarda ne kadar geri kaldığı gözler önüne serilecek.
SETimes‘a konuşan Knezeviç, “Gerekli yasal değişikliklere gelince, en kritik alanlar tarım ve kırsal kalkınma, çevreyi koruma, mali denetim, hukuk sistemi ve içişleri.” dedi.
Knezeviç, AB’nin ayrıca, birçok düzenlemenin hayata geçirilmediği Bulgaristan ve Romanya’daki durumun tekrarını önlemek için kabul edilen bütün yönetmeliklerin uygulanmasını da talep edeceğini kaydetti.
Genel Sekreter, “Sırbistan gerekli bütün reformları gerçekleştirecek güce ve kapasiteye sahiptir, ama bunların güçlendirilmesi üzerinde çalışmalıdır.” diye ekledi.
Stankoviç’e göre, diğer bir sorun da eğitim sistemi reformu.
Stankoviç, “Okullarımızı, eğitim programlarımızı ve eğitim araçlarımızı modernize etmemiz gerekecek. Öğrencilerimiz, pratik bilgiden yoksun şekilde aşırı derecede teoriyle yükleniyor. Bu eğitim sisteminden çıkan insanlar, kendilerine Avrupa’nın iş piyasasında yer bulmakta zorlanır.” dedi.
Belgrad’da yaşayan 70 yaşındaki Milica Trajkoviç gibi bazı vatandaşlar, AB üyeliğinin çocukları ve torunlarına daha fazla fırsat sağlamasını ve onların yurt dışında bir gelecek aramak yerine Sırbistan’da kalmalarını umduğunu söylüyor.
SETimes‘a konuşan Stankoviç, “AB’ye katılmamızın bazı şeyleri değiştirmesini umuyorum. Her şeyin bir anda mükemmel olmasını beklemiyorum … ama bu ülkede daha fazla düzen olmasını ve burada yaşamayı ve çalışmayı planlayan gençler için umut olmasını ümit ediyorum.” dedi.
Diğerleri AB’nin akıbetine şüpheci yaklaşmakla birlikte yine de katılım sürecinin olumlu değişiklikler getirmesini umuyor.
Belgradlı avukat Predrag Sotiroviç SETimes‘a verdiği demeçte şunları söyledi: “AB, bizim katılma sıramız gelmeden dağılacakmış gibi görünüyor. Ancak bunun yanlış çıkmasını ve AB’nin toplumumuza, hepsinden önemlisi de bir avukat olarak ait olduğum hukuk sistemine düzen getirmesini umuyorum.”
Sırbistan’ın müzakerelere başladıktan sonra AB’ye katılmasının ne kadar süreceğini düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorum bölümünde bizlerle paylaşın
SETimes.com
