2. Dünya Savaşı’ndaki Sovyet Ordusu kurbanları anısına dikilmiş bir heykel, birkaç hafta önce günümüz çizgi film karakterlerinin renkli bir tasvirine dönüştürülürken, kızgın aktivistler ve hükümet yetkilileri tarafından eski haline ancak birkaç gün sonra döndürülebildi.
18 Haziran gecesi, Sovyet askerleri bilinmeyen bir sanatçı tarafından grafitiyle Süpermen, Noel Baba, Joker ve başka karakterlere çevrildi. Sanatçı, kaideye “Zamanla Birlikte İlerlemek” yazdı.
Dönüşüm Bulgaristan ve yurtdışında büyük ilgi uyandırmanın yanı sıra, kamuoyunda bu tür bir çağdaş sanatın hoşgörülmesi gerekip gerekmediği konusunda tartışmaya yol açtı. Yüzlerce turist fotoğraf çekmek için bölgeye akın etti.
Yeni görünümü destekleyen Facebook gruplarına binlerce kişi destek verdi ve İnternet forumları da çoğu şakayı savunan ve sanatçıyı bir dizi önemli konuya dikkat çekmeyi ve bunlar hakkında tartışma başlatmayı başardığı için dahi ilan eden görüşlerle dolup taştı.
“Güncellenmiş” heykeli savunanlar, turistik bir ilgi noktası haline gelme potansiyeline dikkat çekmenin yanı sıra, eserin Bulgaristan’ın geçmiş, bugün ve gelecek değerleri hakkında ciddi sorular sorduğunu ileri sürüyorlar. Albena Hristova, heykel makyajını destekleyenleri toplayan bir Facebook sayfasının duvarında, “Bu Hollywood karakterleri tam da çocuklarımızı köleleştiren karakterler.” diyor.
Şaka, Komünist geçmişi hatırlatan bu tür öğelerin tümden ortadan kaldırılıp kaldırılmaması konusunda uzun zamandır devam eden bir tartışmayı da tekrar alevlendirdi. 1989 öncesi rejimin ateşli karşıtları, eylemi o heykeli ve ülkedeki benzer heykelleri yıkmak için iyi bir vesile olarak değerlendirdi. Kimileri de o dönemin tarihin bir parçası olduğunu ve hatırlanması gerektiğini savundular.
Bulgaristan-Rusya Forumundan aktivistler boyaları temizleyerek heykeli orijinal haline geri döndürdü. [Tzvetina Borisova/SETimes]Yetkililer buna, olayla ilgili adli soruşturma başlattıklarını açıklayarak tepki verdiler. Aynı zamanda bir heykeltıraş olan Kültür Bakanı Vecdi Raşidov, olayı “vandalizm” ve “suç” olarak niteleyerek kınadı.
“Bu tür bir olaya dünyanın hiçbir yerinde göz yumulmaz,” diyen Raşidov, “bu heykelin gerekli olup olmadığıyla ilgili tartışma ayrı bir konu.” şeklinde devam etti. “Sanatçı” bulunduğu ve holiganlıktan suçlu bulunduğu takdirde, para cezası ve hapse mahkum edilebilecek.
Moskova da olaya karıştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, heykele yapılanlardan ötürü üzüntüsünü dile getirerek, bu tür eylemlerin “tarihi dostluk, işbirliği ve karşılıklı yardım ilişkilerini paylaştığımız Bulgar halkının büyük kısmının tutumunu yansıtmadığını” belirtti.
Bulgaristan-Rusya Forumu’ndan aktivistlerin boyayı temizlemek için makineler ve adamlar getirmesiyle, heykelin olduğu gibi bırakılması mı yoksa eski haline getirilmesi mi gerektiği hakkındaki tartışmalar da son buldu.
Eylemciler, belediyeden izin aldıklarını ileri sürdüler. Forumun sözcüsü Svetlana Şarenkova SETimes’a verdiği demeçte, heykeli “kirletme” eyleminin bir “provokasyon” olduğunu söyledi.
Şarenkova, “Buna çağdaş sanat diyenler de var, ama bana kalırsa tüm Avrupa’nın özgürlüğü için bunca kurban vermiş bir döneme ve halka karşı yapılmış bir saygısızlık söz konusu. 2. Dünya Savaşı, insanlık tarihinin en korkunç savaşı. Heykel mutlaka temizlenmeliydi.” dedi.
Ancak pek çok kişi, Sofya’nın turizm sektörüne fayda sağlayabilecek bir sanat eserini kaybettiğini ileri sürerek bu görüşe karşı çıktı. Bu kesim, heykelin bu kez kalıcı boya kullanılarak tekrar boyanmasını önerdi.
İnternet’teki sosyal gruplar, adı bilinmeyen sanatçıyı savunmak için birleşiyorlar. Bu tür gruplardan birinin kurucusu olan Jay Boteff SETimes’a verdiği demeçte, 21. yüzyılda sanatçıları tutuklamanın hata olduğunu söyledi.
Boteff, “Leonardo da Vinci 15. yüzyılda bilimsel buluşları yüzünden hapsedilse veya Michelangelo topları kırdığı için tutuklansaydı ne olurdu?” diye sordu.
SETimes.com
