Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan ve şehrin en önemli kültür miraslarından biri olan Sırrı Paşa Konağı, bakımsızlık ve yangın sebebiyle yok olmaya yüz tutunca Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, konağı bu durumdan kurtarmak için restorasyon başlattı. Çalışmalara, alanında uzman kişilerin yanısıra KOMEK kursiyeleri de katıldı. Restorasyon kapsamında konakta yok olan, hasar gören ahşap malzeme ve özel süslemeler için atölye kuruldu. Özellikle ilk iki katındaki yangın sebebiyle tamamen yok olan süslemeler ve kalem işlerine de özel önem verildi. Sıva, bez ve ahşap üstü işlemelerin bulunduğu konakta, her biri konusunda tecrübeli sanatkârlar tarafından işleme ve süsleme çalışmaları titiz bir şekilde yapıldı. Birçok analiz ve yöntem uygulanarak hayata geçirildi. Temizleme işlemlerinde kimyevi madde ve mekanik-raspalama yöntemleri uygulandı. Üzerine yapılan boya ve badanayla tahrip olan işlemeler dahi aslına uygun olarak korunabildi. Temizleme işleminden sonra ise orijinal tonların bulunması için renk tahlili yapıldı. Kalem işli alanlarda orijinal zemin rengini elde edebilmek için astarlama yapılıp motifler duvarlara işlendi. Motiflerin renklendirilmesi, kontürleme ve varaklama işlemleri ise eşsiz güzellikteki süslemelerin ortaya çıkarılmasını sağladı.
KONAĞIN MİMARİ ÖZELLİKLERİ
19. yüzyıla ait sivil mimari örneği olan Sırrı Paşa Konağı, İzmit Mutasarrıfı Selim Sırrı Paşa tarafından, Hacı Hasan Mahallesi Yeni Çeşme Sokak’ta yaptırılmış. Planını bizzat çizdiği, İzmit Körfezi manzarası olan konağın iç duvarları, çeşitli manzara resimleri ve zengin kalem işleriyle süslenmiş. Zemin, normal, ara ve bir de cihannüma olmak üzere dört katlı olarak, ahşap karkas tekniğiyle inşa edilmiş. Harem ve selamlık olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Konakta ve müştemilatında, Fransa’dan özel getirilen tuğla ve kiremit gibi bazı malzemeler de kullanılmış. Bahçesi, mahalli taşların kullanıldığı yüksek bir duvara sahip. Duvarda, İzmit’in antik dönemine ait devşirme malzemelere de yer verilmiş.
SIRRI PAŞA KİMDİR?
Asıl adı Selim olup “Sırrı” mahlasını kullanmış. Vidinli (Bulgaristan) Balcı Kenanoğulları olarak tanınmış bir aileye mensup. 1851 yılında Vidin’de doğmuş. İptidai ve rüştiye eğitimlerini Vidin’de tamamlamış, ardından Rumeli, Anadolu ve Suriye’de şose yolları denetlemiş, yapımlarını sağlamış. Gösterdiği başarı üzerine 1888’de İzmit mutasarrıflığına atanmış. 1924 yılında vefat etmiş, cenazesi Fevziye Camisi yanına defnedilmiş. Kemikleri, 1943’te Belediye Başkanı Kemal Öz’ün çabalarıyla Namazgâh Şehitliği’ne kaldırılmış. CAHİT KILIÇ, ZAMAN
