İzmit’in hakim tepesi Orhan Mahallesinde bulunan Kocaeli’nin Eski Mutasarrıfı Vidinli Sırrı Paşa’nın konağı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek hizmete açıldı. Açılışa tarih Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu, İzmit Belediye Başkanı Nevzat Doğan, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Tarihi Mekanlar Müdürü Volkan Şenel, Bal-Türk Genel Başkanı Dr. Bayram Çolakoğlu, Sivil Toplum Temsilcileri ve şehrin önemli simaları katıldı.
Karaosmanoğlu: “Sırrı Paşa İzmit’te önemli bir şehir ve çevrecilik örneği göstermiş bir insandır”
Açılış sırasında önce İzmit Belediye Başkanı Dr. Nevzat Doğan ve sonra da Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu bir konuşma yaptı. İzmit’in düşman işgalinden kurtuluşunun 92. yıl dönümünde yapılan açılışta Sırrı Paşa’nın şehre yaptığı hizmetler önplana çıktı. Karaosmanoğlu, “Sırrı Paşa zamanında bu şehri yöneten, bugün İzmit’te gölgesinde yürüdüğümüz, İzmit’e güzellik veren çınar ağaçlaını diken, bataklıkları kurutmak için şehre kanallar açan, bu konaktan da şehri yöneten zamanına göre ileri derecede bir çevre ve şehircilik örneği sergileyen tarihi bir şahsiyettir. Kendisi bu dünyadan göçüp gitmiştir, ama eserleri buradadır. O’nun eserlerine sahip çıkmak bizim boynumuzun borcudur.” dedi.
2001 ve 2005 yıllarında iki defa yangın geçiren Sırrı Paşa Konağı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından istimlak edildikten sonra restore edildi. Titizlikle yapılan restorasyon uzmanlar tarafından da övgüyle yad edilmektedir.
Vidinli Sırrı Paşa kimdir?
Konağa adını veren Sırrı Paşa’nın asıl adı Selim’dir. Bulgaristan’ın Vidin şehrinde Balcı Kenanoğulları olarak anılmış bir aileye mensuptur. Babası Seyyit Bey, annesi Pembe Hanım’dır. 1851 yılında Vidin’de doğmuştur. İptidaî ve rüştî eğitimini Vidin’de yapmıştır. Bu sırada babasını kaybetmiştir. Daha sonra Vidin hükümet dairesine kâtip olarak girmiş; bir süre sonra da Vidin’de vali bulunan Hakkı Paşa’nın maiyetinde İstanbul’a gelmiştir. Onun yardımı ile eğitimini tamamlamış ve Hakkı Paşa’nın yeğeni Melek Hanım’la evlenmiştir. Yeniden devlet hizmetine girerek Sivas ili mektupçuluğuna oradan da Sivas merkez mutasarrıflığına yükselmiştir. Bu sırada uygulamaya giren bir kanunla Osmanlı Devleti’nin ilk Genel Yol İşleri Gezici Müfettişliği’ne atanmıştır. Gösterdiği başarı üzerine 1888’de İzmit mutasarrıflığına atanmıştır.
Bayındırlık’tan yetiştiği için İzmit mutasarrıflığı sırasında yol yapım işlerine hız vermiştir. İzmit Garı’ndan Taraklı’ya kadar olan 18 saat devam eden şose onun eseridir. Demiryolu boyunca sıralanan ve İzmit’in bir özelliği olan çınar ağaçlarını bu esnada diktirmiştir. Son yıllarını İzmit Yukarı Pazar’da yaptırmış olduğu köşkünde geçirmiş, 1924 yılında vefat etmiştir.
Konağın Mimari Özellikleri
19. yüzyıla ait bir sivil mimarlık örneği olan Sırrı Paşa Konağı, İzmit Mutasarrıfı Selim Sırrı Paşa tarafından İzmit Hacı Hasan Mahallesi Yeni Çeşme Sokak’ta yaptırılmıştır. Planını bizzat Sırrı Paşa’nın çizdiği, Körfez’e yönelik manzarası olan konağın iç duvarları; çeşitli manzara resimleri ve zengin kalem işleriyle süslenmiştir. Konak, zemin kat, 1 normal kat, 1 ara kat bir de cihannüma olmak üzere toplam 4 katlı olarak, ahşap karkas yapı tekniğinde inşa edilmiştir. Yapı, haremlik ve selamlık olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
Dikkat Çeken Süslemeler
Çıkan bir yangınla zarar gören ve bir süre metruk durumda kalan Sırrı Paşa Konağı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmek üzere kamulaştırılmıştır. 2009 yılında Sırrı Paşa Konağı’nın restorasyonuna başlanmış, 2012 yılında tamamlanmıştır. Sırrı Paşa Konağı’nın iç mekân süslemeleri; manzara resimleri, bitkisel ve geometriksel karakterli kalem işi süslemelerden oluşmaktadır. Kocaeli’nin en görkemli yapılarından birisi olan konak, zarif mimarisi ve zengin kalem işi süslemeleriyle dikkat çekmektedir.
